Podatek katastralny. Kto i ile zapłaci?
Podatek od nieruchomości na nowych zasadach, czyli podatek katastralny, miał zostać wprowadzony w Polsce wiele lat temu. Sprawdź, na czym naprawdę polega i czy należy się go bać.
Czym jest podatek katastralny?
Podatek katastralny to forma opodatkowania nieruchomości, przy której wysokość daniny zależy od wartości rynkowej obiektu. Obecnie podatek oblicza się od powierzchni czy według innych kryteriów, przez co finalnie jego kwota jest stosunkowo niska. W uproszczeniu można powiedzieć, że właściciel droższej nieruchomości zapłaciłby więcej niż właściciel przeciętnego mieszkania tej samej wielkości w mniej atrakcyjnej lokalizacji, gdyby w Polsce obowiązywał podatek katastralny.
Dlaczego w Polsce rozważa się wprowadzenie podatku katastralnego?
W Polsce od lat toczy się dyskusja na temat wprowadzenia podatku katastralnego, który miałby całkowicie zastąpić podatek od nieruchomości. Głównym argumentem jest to, że podatek katastralny może pełnić rolę progresywnego obciążenia właścicieli nieruchomości wysokiej wartości, stając się tym samym instrumentem bardziej sprawiedliwym niż ryczałt. Eksperci podkreślają, że ten sposób opodatkowania częściowo rozwiązałby problem pustych mieszkań, których zwyczajnie nie opłacałoby się utrzymywać właścicielom czy deweloperom. Mieliby zatem wynajmować je po niższych cenach, co w pewnym stopniu zlikwidowałoby ubóstwo mieszkaniowe. Gminy natomiast zwiększyłyby swój budżet, ponieważ podatek od nieruchomości ma charakter lokalny.
Z drugiej strony, wprowadzenie podatku wartościowego wymaga rzetelnej, aktualnej wyceny nieruchomości. Dla wielu właścicieli mieszkań podatek katastralny może oznaczać znaczące podwyższenie daniny, co oczywiście budzi sprzeciw podatników. Ci natomiast będą chcieli przenieść koszty na wynajmujących, a to skutkować będzie wzrostem czynszów.
Jak podatek katastralny funkcjonuje w innych krajach?
Podatek katastralny funkcjonuje od lat w wielu krajach europejskich. W Niemczech stawka wynosi od 0,26 do 1 proc. i zależy w dużej mierze od polityki landu, na terenie którego znajduje się nieruchomość. W Belgii i Francji podatek katastralny jest pobierany od wysokości potencjalnego dochodu, jaki dana nieruchomość mogłaby wygenerować na rzecz jej właściciela w ciągu roku. Wychodząc poza Europę, warto prześledzić podatek katastralny w Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych. W pierwszym kraju ustalany jest on indywidualnie i wynosi od 0,5 do 1 proc. wartości nieruchomości. Natomiast w USA stawka podatku waha się w przedziale 2-2,5 proc.
Podatek katastralny w Polsce – ile trzeba by zapłacić?
Polityka podatkowa innych krajów pokazuje, że podejście do podatku od nieruchomości może być różne. Najczęściej jednak obiekty położone w gorszych lokalizacjach, starsze i mniej atrakcyjne obciążone są niższą stawką podatku. Ale najlepiej zobrazować problem na liczbach. Przykładowo, gdyby mieszkanie o wartości 300 000 zł opodatkować podatkiem katastralnym w stawce 1 proc., właściciel musiałby zapłacić na rzecz fiskusa 3 000 zł rocznie. Obecnie płaci ok. 100-200 zł, zatem różnica jest naprawdę spora. Gdyby jednak przyjąć niższą stawkę, np. na poziomie 0,2 proc., to podatek wyniósłby 600 zł. To znacznie mniej, ale i tak więcej, niż płacimy teraz. Trudno jednak powiedzieć, jak wyglądałaby sytuacja podatników, ponieważ dotychczas żadna władza nie zaproponowała konkretnych wytycznych zapłaty podatku.
Czy trzeba bać się podatku katastralnego?
Podatek katastralny jest rozwiązaniem, które teoretycznie może być sprawiedliwsze i lepiej uwzględniać realną wartość nieruchomości niż obecny system w Polsce. Ale niestety, dla Polaków oznacza on przede wszystkim podwyżki. Wiele zależy też od tego, w jakiej formie danina byłaby rozliczana. Niektórzy uważają, że podatkiem katastralnym należy objąć wyłącznie drugą i kolejną nieruchomość, będącą w posiadaniu jednej osoby. Inni woleliby niższą stawkę dla pierwszej nieruchomości, a wyższą dla każdej kolejnej. Ale i tak kluczowa byłaby wycena. Z tego też powodu wprowadzenie podatku katastralnego powinna poprzedzić gruntowna analiza sytuacji na rynku nieruchomości. W przeciwnym razie spotka się on z niezadowoleniem podatników, którzy podatku w obecnym kształcie praktycznie nie odczuwają.
