Dostałeś nagrodę zamiast premii? Możesz stracić więcej, niż myślisz
Pracownicy najczęściej nie przywiązują wagi do tego, czy otrzymają nagrodę, czy premię. Jednak z punktu widzenia przepisów różnica jest zasadnicza. Sprawdź, na czym polega i co bardziej opłaca się dostać.
Czym jest nagroda, a czym premia?
Premia i nagroda to w żargonie pracowniczym dwa zamiennie używane pojęcia. Tymczasem oznaczają zupełnie coś innego, dlatego warto zwrócić uwagę na to, czy pracodawca proponuje nagrodę, czy też premię. Nagroda ma charakter uznaniowy, zatem to pracodawca decyduje, czy i komu ją przyznać. Nie istnieje coś takiego, jak prawo pracownika do nagrody, dopóki pracodawca jej formalnie nie przyzna.
Z kolei premię można podzielić na dwa rodzaje: regulaminową i uznaniową. Premia regulaminowa to świadczenie, którego przyznanie uzależnione jest od pewnych obiektywnych i mierzalnych kryteriów, zapisanych w regulaminie wynagradzania, umowie albo w wewnętrznych przepisach zakładowych. Natomiast premia uznaniowa przyznawana jest wedle uznania pracodawcy i niekoniecznie oparta na efektach pracy. Od strony formalnej jest bardziej przypomina więc nagrodę niż premię regulaminową.
Premia a nagroda - możliwość dochodzenia roszczeń pracowniczych
Premia regulaminowa, jeśli zostaną spełnione określone warunki, musi zostać wypłacona. Inaczej jest z premią uznaniową, którą co do zasady pracodawca wypłaca wtedy, gdy uzna to za słuszne. Z tego powodu jej dochodzenie na drodze sądowej bywa trudne, podobnie jak w przypadku nagrody. Ta ma bowiem charakter okazjonalny, często motywacyjny, dlatego pracownik nie może domagać się jej przyznania.
W ostatnich latach zmieniło się stanowisko Państwowej Inspekcji Pracy względem premii uznaniowej. Jeśli wypłacana jest systematycznie i ujęta w praktyce jako element wynagrodzenia, organy i sądy mogą uznać to ją premię regulaminową. Zatem nie nazwa decyduje o rodzaju premii, a częstotliwość i okoliczności jej wypłacania.
Skutki podatkowe i składki ZUS od premii i nagrody
Pod kątem podatkowym zarówno premie, jak i nagrody traktowane są podobnie. Należy odprowadzić od nich zarówno zaliczkę na podatek dochodowy, jak i składki ZUS. Zarówno premie, dodatki, nagrody, świadczenia rzeczowe (o ile mają wartość pieniężną) są ujęte w katalogu przychodów ze stosunku pracy.
Wyjątek stanowią nagrody jubileuszowe, które pracodawca ma obowiązek wypłacić zgodnie z odrębnymi przepisami. Jeśli zostaną spełnione ustawowe warunki, pracownik nie będzie musiał odprowadzać od nich składek ZUS.
Więcej wiadomości na temat pracy można przeczytać poniżej:
Premia czy nagroda – co bardziej opłaca się otrzymać?
Z punktu widzenia pracownika najkorzystniejszym rozwiązaniem jest premia regulaminowa. Zwykle pracodawca wypłaca ją regularnie, np. co miesiąc lub co kwartał. Motywuje do tego, aby sumiennie wykonywać obowiązki, a jednocześnie nie zależy od indywidualnych decyzji pracodawcy. Tymczasem wielu pracowników ma w swoich umowach zapisaną premię uznaniową, która jest dla nich mniej korzystna. Choć stanowisko PIP wyraźnie wskazuje, że w niektórych przypadkach takiej premii również można dochodzić od pracodawcy, to w praktyce może być to trudne. Natomiast nagroda nie powinna być uznawana za część wynagrodzenia, ponieważ z reguły nie przyznaje się jej regularnie. Jest najmniej korzystna dla pracownika z racji tego, że w żaden sposób nie można jej dochodzić. Wyjątek stanowią nagrody wynikające bezpośrednio z przepisów, które pracodawcy mają obowiązek wypłacić niezależnie od okoliczności. Przykładem jest wspomniana już nagroda jubileuszowa przyznawana za lata pracy.
