Przedsiębiorco, pamiętaj o ZUS. Masz tylko 7 dni
Jedną z formalności, jakich trzeba dopełnić przy założeniu firmy, jest zgłoszenie się do ubezpieczeń. W zależności od indywidualnej sytuacji możesz zgłosić się wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego lub ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Sprawdź, jak to zrobić.
Zgłoszenie przedsiębiorcy do ZUS – podstawowe informacje
Na zgłoszenie się do ZUS masz 7 dni, licząc od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. Zrobisz to za pomocą formularza ZUS ZUA lub ZUS ZZA, który wybiera się w zależności od indywidualnej sytuacji. Formularz ZUS ZUA służy zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego, a ZUS ZZA – tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.
Przedsiębiorca może opłacać wyłącznie składkę zdrowotną, jeśli jest zatrudniony na etacie i z tego tytułu odprowadzane są za niego składki ZUS. Przy czym podstawa wymiaru składek nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie.
Do ubezpieczeń emerytalnych i rentowych muszą zgłosić się:
- prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą,
- wspólnicy spółek cywilnych, jawnych, komandytowych i partnerskich,
- wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.
Jak zgłosić się do ZUS?
Formalności możesz dopełnić elektronicznie, przez portal PUE ZUS lub za pomocą programu Płatnik. Wystarczy wypełnić jeden z formularzy: ZUS ZUA lub ZUS ZZA, a następnie podpisać je podpisem kwalifikowanym, podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym. Wymienione deklaracje umożliwiają także zgłoszenie do ubezpieczeń osób, które zatrudniasz. Pamiętaj, że masz obowiązek dokonać zgłoszenia w ciągu 7 dni od podpisania z nimi umowy o pracę.
Zgłoszenia do ZUS może także dokonać pełnomocnik – często w imieniu przedsiębiorców robią to pracownicy biura rachunkowego. W takiej sytuacji potrzebne jest jednak pełnomocnictwo.
Czytaj więcej na Bizblog.pl:
Jak dobrać kod ubezpieczenia ZUS?
Uzupełnienie formularza ZUS ZUA lub ZZA na ogół nie sprawia większych problemów. Ale w miejscu, w którym trzeba uzupełnić kod ubezpieczenia, wiele osób zatrzymuje się na dłużej. Kody, choć wydają się skomplikowane, w rzeczywistości stanowią pewien logiczny ciąg, w którym każdy znak ma swoją rolę. I tak:
- pierwsze 4 cyfry to podmiot podstawowy wraz z rozszerzeniem,
- piąta cyfra to ustalone lub nieustalone prawo do emerytury/renty (0- brak prawa do emerytury/renty, 1 – ustalone prawo do emerytury, 2 – ustalone prawo do renty),
- szósta cyfra to stopień niepełnosprawności (0 – brak orzeczenia, 1 – lekki stopień niepełnosprawności, 2 – umiarkowany stopień niepełnosprawności, 3 – znaczny stopień niepełnosprawności, 4 – orzeczenie wydane osobie do 16. roku życia).
Dla pracowników podstawowy kod ubezpieczenia to 01 10 xx. Natomiast osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia mają przypisany kod 04 11 xx.
Z kolei dla przedsiębiorcy kody ubezpieczeń ZUS wyglądają następująco:
- 05 10 xx – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą niemającą prawa do renty lub emerytury,
- 05 12 xx – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą mająca prawo do renty/emerytury,
- 05 30 xx – artysta,
- 05 40 xx – osoba korzystająca z ulgi na start,
- 05 43 xx – wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
- 05 70 xx – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, niemająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia,
- 05 90 xx - osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą niemająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od przychodu.
Powyższe kody to oczywiście wyłącznie te najpopularniejsze. Pełne zestawienie znaleźć można na stronie ZUS. Przed wysłaniem deklaracji warto upewnić się, jakie kody obowiązują w danym czasie. Ostatnia aktualizacja miała miejsce nie tak dawno, bo 1 lipca 2025 roku.
