Przed nami wysyp L4. Te zmiany spowodowały, że pokusie trudniej się oprzeć
Od 1 stycznia 2025 roku płaca minimalna w Polsce wzrosła do 4666 zł brutto, co bezpośrednio wpłynęło na wysokość zasiłków chorobowych. Z jednej strony podwyżka oznacza większe wsparcie finansowe dla pracowników w czasie choroby, z drugiej rodzi obawy o rosnące nadużycia L4. Eksperci alarmują, że większe świadczenia mogą skłonić część pracowników do częstszego korzystania ze zwolnień lekarskich, nawet gdy ich stan zdrowia nie wymaga przerwy w pracy.
Wzrost płacy minimalnej oznacza, że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wynosi teraz 4026,30 zł brutto, co przekłada się na dzienne wynagrodzenie chorobowe w wysokości 134,21 zł. To o ponad 10 zł więcej niż w 2024 roku. Pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim przez cały miesiąc może liczyć na dodatkowe 300 zł w porównaniu z poprzednim rokiem.
To jednak nie tylko dodatkowe środki dla pracowników, ale i większe obciążenie dla pracodawców. Przez pierwsze 33 dni zwolnienia lekarskiego (lub 14 dni w przypadku osób powyżej 50. roku życia) to właśnie firmy wypłacają pracownikom chorobowe. Dopiero potem koszty te przejmuje ZUS.
Wzrost świadczeń zwiększy liczbę zwolnień lekarskich
Eksperci rynku pracy zwracają uwagę, że większe świadczenia mogą wpłynąć na postawy pracowników wobec korzystania z L4. Mikołaj Zając, prezes firmy Conperio, zauważa, że wyższa płaca minimalna zmniejsza różnice między wynagrodzeniami początkujących i doświadczonych pracowników, co może prowadzić do frustracji i większej skłonności do korzystania ze zwolnień lekarskich.
Rosnące koszty zatrudnienia zmuszają firmy do szukania oszczędności, co może prowadzić do zwolnień grupowych. To z kolei zniechęca pracowników, którzy chętniej sięgają po L4, traktując je jako bezpieczne wyjście z trudnej sytuacji – wyjaśnia.
Więcej wiadomości na temat L4, nieobecności w pracy, zasiłkach
Dane firmy Conperio wskazują, że skala nadużyć może być znaczna – w 2024 roku w jednej trzeciej z 43 tysięcy przeprowadzonych kontroli wykryto nieprawidłowości. Wiele przypadków dotyczyło podejmowania pracy zarobkowej podczas zwolnienia lub wykorzystywania L4 do wyjazdów wypoczynkowych.
Dziś uzyskanie zwolnienia lekarskiego jest prostsze niż kiedykolwiek. Przykład sieci Żabka, która oferuje kupony na teleporady, pokazuje, że dostęp do zwolnień lekarskich stał się niemal automatyczny. Wystarczy kilka minut rozmowy online, aby otrzymać L4, bez konieczności osobistej wizyty u lekarza – dodaje Mikołaj Zając.
Zaostrzone kontrole zwolnień lekarskich
Od 2025 roku wprowadzono bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące kontroli zwolnień lekarskich. Pracodawcy oraz ZUS zyskali większe uprawnienia do weryfikacji L4, a w przypadku wykrycia nadużyć pracownik może stracić prawo do zasiłku za cały okres zwolnienia.
Zdaniem ekspertów problemem pozostaje jednak ograniczona liczba kontroli. W 2023 roku w Polsce wystawiono 27 milionów zwolnień lekarskich, a ZUS nie jest w stanie skutecznie zweryfikować każdego przypadku.
Aby skutecznie ograniczyć nadużycia, konieczne jest wsparcie pracodawców w przeprowadzaniu kontroli. Firmy najlepiej wiedzą, którzy pracownicy mogą wymagać dodatkowej weryfikacji. Obecnie ryzyko wykrycia nieprawidłowości jest wciąż niskie, co sprawia, że dla wielu osób L4 pozostaje wygodnym sposobem na unikanie pracy – podsumowuje szef Conperio.
Podwyżka płacy minimalnej to istotne wsparcie dla pracowników, ale warto pamiętać, że jej skutki wykraczają poza aspekt finansowy. Większe zasiłki chorobowe mogą skłonić część osób do częstszego korzystania ze zwolnień lekarskich, co generuje dodatkowe koszty dla pracodawców i ZUS. Nowe przepisy dotyczące kontroli L4 to krok w dobrym kierunku, ale eksperci zwracają uwagę, że bez bardziej zdecydowanych działań problem nadużyć może się pogłębiać.
