Nowy plan ZUS: rozliczymy wam składki. Nie wszystkim to się spodoba
Zakład Ubezpieczeń Społecznych chce przejąć od pracodawców obowiązek rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. A wszystko to aby pomóc przedsiębiorcom w prowadzeniu własnego biznesu.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych zamierza przejąć od pracodawców rozliczanie składek. Projekt polega na odejściu od przekazywania przez płatników dokumentów w dotychczasowej formie.

Zakładamy przekazywanie przez płatnika danych w postaci jednolitego pliku ubezpieczeniowego (JPU), na podstawie którego założymy konto płatnika składek oraz osoby ubezpieczonej, a także na podstawie danych otrzymanych od płatnika dokonywalibyśmy za niego pełnego rozliczenia należnych składek. O projekcie zaadresowanym do płatników myślimy w ZUS od dawna – mówi Paweł Jaroszek, członek zarządu ZUS ds. finansowych.
Ekspert podkreśla też, że JPU to konkretna koncepcja, znacznie upraszczająca obowiązki po stronie płatnika i z drugiej strony zapewniająca poprawne zapisy na kontach ubezpieczonych, które są podstawą do przyznania prawa do świadczeń.
Znaczna część obowiązków w ramach systemu spoczywa na pracodawcach
Według Pawła Jaroszka obecnie znaczna część obowiązków wynikających ze zgłaszania i rozliczania pracowników w ramach systemu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych spoczywa na płatnikach składek (przede wszystkim pracodawcach). To oni rejestrują się jako płatnicy składek, a następnie zgłaszają siebie i zatrudnionych do ubezpieczeń. Zgłoszenie płatnika składek i zgłoszenie ubezpieczonego do ubezpieczeń społecznych umożliwia opłacanie składek.
Na podstawie zgłoszeń tworzymy w ZUS konta płatników składek i konta ubezpieczonych, a potem rozliczamy składki należne do zapłaty w wysokości ustalonej przez płatników składek i rejestrujemy historię ubezpieczenia na kontach. Od wysokości opłacanych składek oraz odpisywanej przez płatników historii ubezpieczenia zależy prawo do świadczeń ubezpieczeniowych, oraz ich wysokość – komentuje Paweł Jaroszek.
I dodaje, że w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych odpowiadają za prowadzenie kont płatników i ubezpieczonych oraz za rzetelność i prawidłowość danych ewidencjonowanych na tych kontach, natomiast po stronie płatników składek jest pełna odpowiedzialność za rozliczenie składek i przekazanie informacji o tym rozliczeniu do ZUS, z wykorzystaniem przewidzianych w tym celu dokumentów ubezpieczeniowych (zgłoszeniowych i rozliczeniowych).
Od prawidłowości i kompletności przekazywanych przez płatników składek informacji zależy jakość danych zewidencjonowanych na kontach oraz konieczność podejmowania przez nas postępowań wyjaśniających w przypadku, gdy przekazane dane są niekompletne lub niepoprawne.
Pomoc dla płatników, którzy opłacają składki tylko za siebie
W pierwszej kolejności myślimy o tym, aby wesprzeć płatników potrzebujących największego wsparcia, czyli opłacających składki tylko za siebie. Zakładamy, że ta grupa płatników nie będzie korzystała z nowej usługi opartej na pliku JPU – tłumaczy Paweł Jaroszek, członek zarządu ZUS ds. finansowych.
Chcieliby też udostępnić dla nich wyłącznie usługę w mObywatelu i mZUS, która polegałaby na podaniu informacji o wysokości przychodu, dochodu oraz ewentualnego wskazania chęci podwyższenia minimalnej podstawy na ubezpieczenia społeczne.
Jego zdaniem na tej podstawie utworzyliby za płatnika dokumenty z uwzględnieniem prawa do ulg w opłacaniu składek, które udostępnimy w aplikacji, na eZUS wraz z kwotą do zapłaty. W przypadku tej grupy płatników chcą też zastosować pełen automat obsługi płatnika, tak aby zminimalizować jego obowiązki. ZUS zatem naliczyłby pełną należność zarówno z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, jak i zdrowotne, z możliwością przejścia do płatności elektronicznych.
Więcej wiadomości na temat ZUS można przeczytać poniżej:
A co ze średnimi i dużymi płatnikami
Eksperci wskazują, że w przypadku średnich i dużych płatników (którzy zatrudniają pracowników) zakładają, że podaliby oni w pliku JPU dane do ustalenia składek zarówno społecznych, jak i zdrowotnej. Rozliczenie to dotyczyłoby wszystkich należności składkowych, jakie płatnik musi uregulować za siebie i osoby, które zatrudnia.
Oczywiście mamy już pewne informacje potrzebne do tego, ale nie wszystkie. Pewnie niektóre dane będziemy musieli też pozyskać z Krajowej Administracji Skarbowej. Płatnik otrzymywałby taki plik z rozliczeniem i musiałby powiedzieć, czy zgadza się z zaproponowaną do zapłaty kwotą – zapewnia członek zarządu ZUS ds. finansowych.
A jeżeli nie, miałby wówczas możliwość jej skorygowania, ale też w obrębie systemu rozliczeń, bez konieczności wizyty w ZUS i bez wezwań. W ten sposób chcą ograniczyć błędy w rozliczeniach. Myślimy też o powiązaniu tego rozwiązania z płatnościami mobilnymi na poziomie systemu rozliczeń.
Taki mamy plan. Na ten moment jesteśmy na początku procesu. Potrzebne jest opracowanie zmian legislacyjnych, a po ich zakończeniu czekać nas będzie proces wdrażania od strony technicznej. Będziemy musieli zmienić nasz system. Nie chcemy dawać płatnikom skomplikowanych rozwiązań. To ma być przyjazne. Ważne jednak, że jest zielone światło ze strony rządu – uważa Paweł Jaroszek.
Jaroszek ocenia to w ten sposób, że JPU to byłaby kolejna z ważnych zmian, którą realizują w ostatnich latach. Przypomina, że takimi dużymi projektami były też e-składka i e-akta.
E-składka ułatwiła regulowanie składek poprzez opłacanie ich na jeden rachunek jednym przelewem oraz zredukowała liczbę popełnianych przez przedsiębiorców błędów we wpłatach. E-akta, czyli elektronizacja dokumentacji pracowniczej skróciła obowiązek jej przechowywania z 50 do dziesięciu lat – podsumowuje Paweł Jaroszek.