Rodzice samotnie wychowujący dzieci lub sprawujący opiekę naprzemienną mogą stracić prawo do korzystnego rozliczenia podatkowego z dzieckiem, jeśli pobierają świadczenie 800+. Zmiany wprowadzone przez Polski Ład sprawiły, że osoby te zaczęły tracić preferencję podatkową. Sposobem na odzyskanie ulgi jest zwrot pobranego świadczenia.

Sądy potwierdzają, że zrzeczenie się świadczenia 800+ umożliwia rozliczenie się z podatku dochodowego jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Jak wskazuje „Dziennik Gazeta Prawna”, preferencja podatkowa dla samotnych rodziców pozwala na wspólne rozliczenie z dzieckiem. Najważniejszą korzyścią jest podwojona kwota wolna od podatku, co oznacza 60 tysięcy złotych rocznie. Ponadto, dzięki temu można uniknąć wpadnięcia w wyższą, 32-procentową stawkę podatkową.
Albo 800+, albo ulga podatkowa
Problemem jest reforma podatkowa poprzedniego rządu znana jako Polski Ład. Nowelizacja przepisów z czerwca 2022 roku wprowadziła istotne ograniczenia dla rodziców sprawujących opiekę naprzemienną. Jeżeli oboje rodzice pobierają świadczenie 800+, nawet w podziale po połowie, tracą możliwość wspólnego rozliczenia z dzieckiem. Fiskus uznaje, że oznacza to wspólne wychowywanie dziecka, co wyklucza preferencję podatkową.
Warto pamiętać, że w świetle przepisów świadczenie 800+ przysługuje również rodzicom sprawującym opiekę naprzemienną, a w takiej sytuacji świadczenie jest dzielone po równo między rodziców. Jednak skarbówka uznaje, że sam podział świadczenia powoduje utratę prawa do preferencyjnego rozliczenia.
Więcej o ZUS-ie przeczytacie w tych tekstach:
Jak czytamy w „Dzienniku Gazecie Prawnej”, Krajowa Informacja Skarbowa w swoich interpretacjach potwierdza restrykcyjne podejście do tego zagadnienia. W kilku przypadkach wskazano, że samo przyznanie świadczenia obojgu rodzicom powoduje utratę ulgi podatkowej, nawet jeśli tylko jedno z nich faktycznie pobiera pieniądze. To wywołało liczne spory z urzędem skarbowym.
Nic więc dziwnego, że w tej sytuacji część rodziców zaczęła zwracać pobrane świadczenie, aby odzyskać preferencję podatkową. Często taka decyzja jest opłacalna, ponieważ zwrot kilku tysięcy złotych rocznie może oznaczać oszczędności podatkowe na poziomie kilkudziesięciu tysięcy. Rodzice przekonują, że składali wnioski o 500+ jeszcze przed zmianą przepisów i nie mogli przewidzieć skutków zmian przepisów z 2022 roku.
Sądy stają po stronie rodziców
Jak jednak wskazuje gazeta, sądy zaczynają przyznawać rację rodzicom, czego przykładem jest sprawa rozpatrzona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. W wyroku z marca 2025 roku sąd uchylił interpretację skarbówki i uznał, że rodzic spełnia warunki samotnego wychowywania dziecka, jeśli zwrócił świadczenie. „DGP” podkreśla, że orzeczenie to może mieć istotny wpływ na przyszłe decyzje organów podatkowych.
Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny, który w styczniu 2025 roku orzekł na korzyść podatnika. Uzasadnił, że nagła zmiana przepisów bez odpowiedniego okresu przejściowego narusza zasadę przewidywalności prawa. Wyrok ten jest prawomocny, co może stanowić podstawę do dalszych rozstrzygnięć korzystnych dla rodziców.
Ministerstwo Finansów w lutym 2025 roku potwierdziło, że tylko jedno z rodziców może korzystać z preferencji, pod warunkiem że nie pobiera 800+. W przeciwnym razie oboje rodzice tracą ulgę podatkową. Taka interpretacja nadal budzi sprzeciw wielu osób dotkniętych zmianami.
Warto przypomnieć, że rodzice i opiekunowie od 1 lutego mogą składać wnioski o świadczenie 800+ na nowy okres świadczeniowy, który potrwa od 1 czerwca 2025 r. do 31 maja 2026 r. Formularze są przyjmowane wyłącznie elektronicznie, a wypłata świadczenia odbywa się bezgotówkowo, czyli na rachunek bankowy. Czasu na złożenie nowego wniosku jest bardzo dużo, ale na niektórych może to zadziałać usypiająco i będą mieli problem z otrzymaniem przelewu od ZUS-u w czerwcu.
Aby utrzymać ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego i otrzymać je w czerwcu, wniosek należy złożyć do 30 kwietnia. Jeśli nie zdążymy do tego terminu, wciąż nie będzie to katastrofa, ponieważ złożenie wniosku do końca czerwca zapewni wypłatę świadczenia, ale z opóźnieniem. Natomiast, jeśli wniosek zostanie złożony po 30 czerwca, świadczenie będzie przysługiwało dopiero od miesiąca złożenia wniosku. W praktyce, jeśli wniosek złożymy 1 lipca, świadczenie za czerwiec zostanie utracone.