Cały świat śmieje się z Trumpa. Tłumaczymy, o co chodzi z TACO

Amerykański sąd federalny zakwestionował uprawnienia prezydenta Donalda Trumpa do nakładania na wielką skalę ceł na kraje z całego świata, uznając, że działania te wykraczały poza jego konstytucyjne kompetencje. US Court of International Trade uznał, że przepisy te nie mogą być stosowane jako standardowe narzędzie polityki handlowej, ponieważ nie gwarantują odpowiedniej kontroli ze strony Kongresu USA.

Co na to Trump? Biały Dom zapowiedział apelację, ale ma tylko dziesięć dni na utrzymanie w mocy obowiązujących ceł. Choć wiele z nich jest obecnie zawieszonych, nadal są one pobierane na granicach, co tworzy chaos dla importerów i funkcjonariuszy celnych. Jeżeli wyrok zostanie utrzymany przez wyższą instancję, firmy, które płaciły cła, mogą ubiegać się o ich zwrot – i to z odsetkami.

Bezprecedensowe orzeczenie podważa jeden z filarów gospodarczej agendy Trumpa, opartej na tzw. trójnogim stołku: cła, cięcia podatków i redukcja wydatków publicznych. Cła, wprowadzone m.in. 2 kwietnia jako element polityki „Dnia Wyzwolenia”, miały nie tylko chronić amerykański przemysł, ale także wymusić nowe umowy handlowe z Chinami czy Unią Europejską. Dochody z ceł miały pozwolić na wprowadzenie cięć podatkowych głównie dla zamożniejszych Amerykanów.

Orzeczenie sądu ma olbrzymie znaczenie, bo bez wpływów z ceł administracja może mieć trudności z uzyskaniem poparcia w Senacie dla dalszych obniżek podatków, które mają kosztować nawet 4 biliony dolarów. Republikańscy „jastrzębie deficytu” coraz głośniej wyrażają obawy, że cięcia podatków bez pokrycia w budżecie zwiększą zadłużenie państwa.

Więcej o cłach Trumpa czytaj na Bizblog.pl:

Tymczasem trzeci filar planu – Departament Efektywności Rządu, czyli tak zwany DOGE, także nie spełnia pokładanych w nim nadziei. Projekt firmowany przez Elona Muska miał na celu uproszczenie biurokracji i ograniczenie kosztów administracyjnych. Jednak inicjatywa natknęła się na opór wewnątrz Partii Republikańskiej i krytykę ustawy „Big, Beautiful Bill”, która – wbrew nazwie – przewiduje wzrost zadłużenia, a nie jego ograniczenie.

Rynki finansowe zareagowały pozytywnie na decyzję sądu, postrzegając ją jako ograniczenie ryzyka dalszej eskalacji wojen handlowych. Z drugiej strony partnerzy handlowi USA, w tym głównie Chiny i UE, mogą wstrzymać negocjacje do czasu rozstrzygnięcia apelacji, co z kolei spowolni proces uzgadniania nowych porozumień. Możliwe, że administracja Trumpa będzie musiała poszukać innych podstaw prawnych dla prowadzenia swojej polityki celnej – np. przepisów o bezpieczeństwie narodowym. Jednak takie działania mogą oznaczać nowe problemy prawne.

Politykę gospodarczą Trumpa można nazwać jednym słowem – chaos. Ostatnio popularność zdobył żartobliwy termin – „TACO”, czyli skrót od Trump Always Chickens Out, który w obrazowy sposób opisuje schemat działań Donalda Trumpa w kwestii polityki celnej. Termin ukuł dziennikarz „The Financial Times” Robert Armstrong, po serii wydarzeń, w których Trump najpierw ogłaszał wysokie cła, jak 145 proc. na towary z Chin czy 50 proc. na produkty z UE, co wywoływało spadki na giełdzie, by następnie łagodzić swoje zapowiedzi, co z kolei przynosiło odbicie notowań.

Zapytany o TACO Trump tłumaczy, że jego działania to część strategii negocjacyjnej. Inwestorzy zaczynają się jednak przyzwyczajać do cyklu – groźby ceł, spadki, złagodzenie planów i odbicie indeksów, co niektórym daje powody do optymizmu. Chaotyczna i utrudniająca planowanie działań biznesowych polityka Trumpa nakłada się na niekorzystne zjawiska, takie jak rosnąca inflacja, groźba recesji, czy obniżenie ratingu kredytowego USA przez Moody’s.