Pracuję na dwa etaty. Jak rozliczyć ZUS?
Coraz więcej pracowników w Polsce decyduje się dorabiać na drugim lub trzecim etacie. Takie rozwiązanie pozwala im podreperować domowy budżet, jednak wiąże się także z dodatkowymi obciążeniami składowo-fiskalnymi. Sprawdź, jak je zoptymalizować!
Podstawowe zasady naliczania składek ZUS od umowy o pracę
W Polsce składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) oraz składka zdrowotna są co do zasady obowiązkowe przy umowie o pracę. Niestety, obowiązek składkowy powstaje z każdego stosunku pracy, niezależnie od liczby etatów i pracodawców.
Oznacza to, że osoba zatrudniona na dwóch lub trzech etatach co do zasady podlega ubezpieczeniom z każdej umowy. Wyjątkiem jest jednak limit rocznej podstawy wymiaru składek emerytalnych i rentowych (tzw. trzydziestokrotność).
Dwa etaty a składki ZUS
Przy dwóch etatach składki emerytalne i rentowe są opłacane z obu umów aż do momentu osiągnięcia limitu trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Limit trzydziestokrotności oznacza, że po przekroczeniu w danym roku kalendarzowym określonej kwoty podstawy wymiaru składek nie pobiera się składek emerytalnych i rentowych.
Limit ten jest wspólny dla wszystkich umów o pracę oraz innych tytułów do ubezpieczenia. W 2026 roku wynosi on 260 190,00 zł, zatem trzeba zarabiać całkiem sporo, aby zostać zwolnionym z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Identyczne rozwiązanie obowiązuje w przypadku trzech etatów. Składki opłaca się aż do osiągnięcia limitu. Co ważne, nie dotyczy on składki na ubezpieczenie chorobowe ani zdrowotne. W tych dwóch przypadkach nie obowiązują żadne ograniczenia.
Więcej poradników w Bizblogu
Umowa zlecenie zamiast drugiego etatu
Drugi etat to tak naprawdę jeszcze większe obciążenia składkowe. W praktyce przy takim samym wynagrodzeniu z jednej umowy trzeba ponieść wyższe koszty. Rozwiązaniem jest umowa zlecenie, która nakłada obowiązek opłacania składek tylko w sytuacji, gdy zleceniobiorca nie osiąga z tytułu innej umowy minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wyjątkiem jest umowa zlecenie zawarta z własnym pracodawcą, która traktowana jest jako przedłużenie etatu. Z tego powodu musi być ona oskładkowana na zasadach ogólnych.
Umowa zlecenie to alternatywa dla tych, którzy nie chcą płacić wysokich składek na ubezpieczenie społeczne. Warto jednak mieć na uwadze, że musi ona spełniać warunki ustawowe, nie może natomiast zastępować etatu. Od 2026 roku umowy B2B znajdą się na celowniku PIP, dlatego tym bardziej trzeba trzymać rękę na pulsie.
B2B zamiast umowy o pracę
Drugi lub trzeci etat może być realizowany w ramach działalności gospodarczej, zwłaszcza jeśli pracownik taką działalność prowadzi. Z drugiej strony od 2026 roku umowy B2B znajdą się na celowniku PIP, dlatego trzeba trzymać rękę na pulsie. Jeśli jednak chodzi o składki ZUS, to osoba prowadząca działalność gospodarczą płaci je w określonej wysokości. Po spełnieniu pewnych warunków może skorzystać z ZUS preferencyjnego lub małego ZUS. Ponadto, przy zatrudnieniu na umowę o pracę, o ile opiewa ona na kwotę minimalnego wynagrodzenia, przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.
Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się jednak z licznymi obowiązkami. Przedsiębiorca musi prowadzić księgowość, rozliczać się we własnym zakresie z ZUS i Urzędem Skarbowym, a także ponosić pełną odpowiedzialność za podejmowane decyzje. Dlatego nie jest to rozwiązanie dla każdego, zwłaszcza jeśli jedynym celem jest optymalizacja pod kątem składek ZUS.
