W ciągu pięciu lat składki dla przedsiębiorców niemal się podwoiły. Od 2021 roku, gdy pełny ZUS wynosił niespełna tysiąc złotych, do 2026 roku wzrost sięgnie aż 93 proc. do 1927 zł. Jeśli doliczymy składkę zdrowotną, miesięczne obciążenia wyniosą prawie 2400 zł.

Rząd przyjął projekt budżetu na 2026 rok, a wraz z nim poznaliśmy prognozowaną wysokość przeciętnego wynagrodzenia, od którego zależą składki dla przedsiębiorców. Według założeń przeciętna pensja w przyszłym roku sięgnie 9420 zł. To oznacza, że pełne składki ZUS wzrosną o 8,6 proc. i wyniosą 1926,76 zł miesięcznie. Dla porównania, w 2025 roku przedsiębiorcy płacą 1773,96 zł. W portfelach oznacza to dodatkowe 152,80 zł miesięcznie i ponad 1830 zł rocznie.
Podstawę wymiaru składek dla firm stanowi 60 proc. prognozowanej średniej krajowej. W 2026 roku będzie to 5652 zł. Na tej bazie wyliczono wspomniane niemal 1927 zł miesięcznej daniny. Eksperci zwracają uwagę, że oznacza to niemal podwojenie kosztów w porównaniu z 2021 rokiem.
Wówczas pełne składki społeczne z chorobowym sięgały niespełna tysiąca złotych, dziś przedsiębiorcy zapłacą aż o 93 proc. więcej. W skali roku daje to dodatkowe 11 tys. zł – wylicza Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy inFakt.
Wakacje od ZUS ulgą, ale nie na długo
Częściowym ratunkiem dla drobnego biznesu są tzw. wakacje składkowe, obowiązujące od listopada 2024 roku. Przepisy pozwalają właścicielom jednoosobowych działalności gospodarczych oraz wspólnikom spółek cywilnych nie zapłacić jednej miesięcznej składki w roku. Zwolnienie nie obejmuje jednak składki zdrowotnej.
Piotr Juszczyk przypomina, że w 2025 roku przedsiębiorcy mogą sami zdecydować, w którym miesiącu skorzystają z ulgi, a oszczędność w skali dwóch miesięcy (grudzień i styczeń) mogła sięgnąć nawet 3374 zł.
Z podobnej możliwości będzie można skorzystać również w 2026 roku, ale jedynie po spełnieniu formalnych warunków i złożeniu wniosku – potwierdza ekspert.
Czytaj więcej w Bizblogu o prowadzeniu biznesu
Największy problem – składka zdrowotna
Znacznie większe obciążenie czeka przedsiębiorców w przypadku składki zdrowotnej. Jej minimalna wartość w 2026 roku wzrośnie o 37,4 proc. i nie zostanie objęta wakacjami składkowymi. W 2025 roku wyjątkowo naliczano ją od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia.
W kolejnym roku powraca jednak zasada, że składka zdrowotna nie może być niższa niż 9 proc. pełnej płacy minimalnej. A ta w 2026 roku wyniesie 4806 zł. W efekcie każdy przedsiębiorca – niezależnie od tego, czy osiągnie zysk, czy poniesie stratę – zapłaci co najmniej 432,54 zł miesięcznie. To o 117,58 zł więcej niż obecnie – wskazuje Juszczyk.
Jak dodaje, w efekcie łączny ZUS przedsiębiorców (społeczne i zdrowotne) wzrośnie o co najmniej 270 zł miesięcznie, a rocznie obciążenie sięgnie dodatkowych 3244 zł.
Drożej z każdym rokiem
Wnioski są jednoznaczne: koszty prowadzenia działalności w Polsce systematycznie rosną. Jeszcze pięć lat temu przedsiębiorca płacił za ZUS 998,37 zł. W 2026 roku, licząc ze składką zdrowotną, będzie to niemal 2400 zł miesięcznie.
Sam wzrost w stosunku do 2025 roku oznacza dla firm konieczność wygospodarowania równowartości jednej dodatkowej miesięcznej składki – zauważa Piotr Juszczyk z inFaktu.