Fundacja rodzinna: sposób na sukcesję, ochronę majątku i niższe podatki
Sukcesję można planować nie tylko pod kątem prawnym, ale też finansowym. Służy do tego m.in. fundacja rodzinna – stosunkowo nowa forma prawna, która umożliwia także optymalizację podatkową. Dowiedz się, kiedy warto założyć fundację rodzinną i jakie warunki trzeba spełnić!
Czym jest fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna to typ osoby prawnej, która funkcjonuje od 2023 roku. Została zaprojektowana z myślą o sukcesji międzypokoleniowej, ale też optymalizacji podatkowej i ochronie majątku. Zapewnia odrębność majątku fundatora, co stanowi dodatkową zaletę. Założyciele fundacji odpowiadają za zobowiązania w ograniczonym stopniu, nie angażując majątku własnego.
Fundacja rodzinna – cechy charakterystyczne
Fundację rodzinną zakłada się z myślą o ochronie majątku firmy i jej dalszego funkcjonowania. Przy czym są to dwie odrębne podmioty, co umożliwia ochronę majątku wypracowanego w ramach działalności gospodarczej.
Charakterystyczne dla fundacji rodzinnej jest odroczenie zapłaty podatku dochodowego do momentu wypłaty świadczeń. Stawka CIT wynosi 15 proc., bez względu na źródło przychodu. Jeśli beneficjentem jest osoba należąca do tzw. grupy zerowej, nie płaci podatku PIT. W przeciwnym razie musi zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych w stawce 15 proc.
Wypłaty dokonywane na rzecz beneficjentów nie podlegają ozusowaniu, co oznacza, że nie trzeba odprowadzić od nich nawet składki na ubezpieczenie zdrowotne. Traktowane są jako przychody z innych źródeł, niezwiązane z zatrudnieniem.
Odpowiednie planowanie struktury finansowej fundacji pozwala uniknąć wysokiego opodatkowania, sprowadzając kwestię należności budżetowych do absolutnego minimum. Pod tym kątem fundacja rodzinna przypomina nieco estoński CIT, jednak model ten zapewnia większą elastyczność i nie wymaga spełniania licznych warunków.
Więcej poradników znajdziesz na Bizblog.pl:
Jak założyć fundację rodzinną?
Fundację rodzinną można założyć poprzez sporządzenie aktu notarialnego lub testamentu. Następnie trzeba przekazać na jej rzecz minimum 100 000 zł, tworząc tym samym fundusz założycielski. Fundacja wymaga powołania zarządu i zgromadzenia beneficjentów, opcjonalnie także rady protektorów.
Możliwość elastycznego zarządzania majątkiem – główny cel fundacji rodzinnej
Do 2023 roku w polskim porządku prawnym brakowało instytucji, która umożliwiałaby elastyczne zarządzanie majątkiem, także po śmierci przedsiębiorcy. W efekcie trzeba było operować testamentem, ale ostateczne cele i tak nie zawsze udawało się osiągnąć. Fundacja rodzinna stanowi remedium na ten problem. Dzięki niej fundator może warunkować wypłatę określonych kwot na rzecz wybranych osób. Oczywiście, warunki te muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami. Dlatego zakładaniem fundacji rodzinnych najczęściej zajmują się prawnicy, którzy dodatkowo specjalizują się w sukcesji. Prawidłowo opracowane struktura i statut umożliwiają osiągnięcie takich rezultatów, o których dawniej przedsiębiorcy mogli tylko marzyć.
Kiedy warto założyć fundację rodzinną?
Fundacja rodzinna to odpowiednie rozwiązanie dla osób, które:
- chcą chronić majątek prywatny i firmowy przed ryzykiem – związane jest ono nie tylko z prowadzoną działalnością gospodarczą, ale też rozwodami, błędami sukcesyjnymi czy innymi roszczeniami),
- zastanawiają się, jak zapewnić ciągłość swojej firmy po śmierci – w dodatku na własnych warunkach,
- chcą zoptymalizować podatki – bez konieczności korzystania ze schematów podatkowych, które znalazły się pod lupą skarbówki,
- chcą zachować kontrolę nad majątkiem firmy nawet po rezygnacji z funkcji właścicielskich – np. w momencie przejścia na emeryturę.
Co ciekawe, fundacja rodzinna może też prowadzić działalność gospodarczą, ale wyłącznie w dziedzinach uwzględnionych w ustawie Prawo przedsiębiorców. Najczęściej jednak zakłada się ją po to, aby chronić majątek i zoptymalizować wysokość płaconych podatków. Od 2023 roku zarejestrowano ponad 2500 fundacji rodzinnych, a jeśli też planujesz to zrobić, lepiej się pospiesz. Coraz częściej pojawiają się informację o możliwych, zapewne niekorzystnych zmianach, jakie Ministerstwo Finansów dla ich planuje.
