Udawali monopolistów. UOKiK: teraz możesz dostać odszkodowanie
Firma została przyłapana na praktykach monopolistycznych? To może być świetna wiadomość dla jej klientów, bo mają prawo do odszkodowania. Dziś prawo stoi mocno po ich stronie i jego uzyskanie jest znacznie prostsze, niż myślicie. UOKiK tłumaczy, co trzeba zrobić i deklaruje pomoc przed sądem.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zachęca konsumentów i przedsiębiorców do dochodzenia odszkodowań za szkody wywołane zmowami cenowymi, podziałem rynku lub nadużywaniem przewagi przez potężne firmy. Prezes UOKiK-u Tomasz Chróstny tłumaczy, że dziś takie roszczenia są realne i znacznie prostsze niż kiedyś. Liczy na to, że Polacy będą częściej korzystać ze swoich praw.
Firmy się dogadują, my płacimy więcej
Na czym polega problem z monopolami? Gdy firmy umawiają się co do cen albo dzielą między sobą klientów, skutki odczuwają kupujący. UOKiK tłumaczy, że klienci płacą więcej, choć często nie mają tego świadomości. Szacuje się, że zwykle przepłacamy o 10-15 proc. Co więcej, że szkoda dotyczy zarówno innych firm, jak i zwykłych konsumentów, którzy kupowali droższe produkty lub usługi w okresie trwania zmowy.
Chróstny zwraca uwagę, że kluczowe znaczenie mają decyzje jego urzędu w sprawach antymonopolowych. Jeśli decyzja UOKiK-u jest prawomocna i potwierdza naruszenie prawa, sąd cywilny musi ją uznać. Poszkodowany nie musi już udowadniać, że zmowa istniała, a jedynie wykazać własną szkodę i jej wysokość. Nawet gdy decyzja nie jest jeszcze ostateczna, urząd może pomóc, przekazując dowody lub swoje stanowisko.
Praktyki ograniczające konkurencję powodują, że konsumenci i przedsiębiorcy muszą płacić więcej za produkty. Jednocześnie istnieją przepisy, które pozwalają poszkodowanym na ubieganie się o wysokie odszkodowania. Ułatwiają to decyzje organów antymonopolowych. Pomożemy również w postępowaniu sądowym – deklaruje szef UOKiK-u.
Urząd wskazuje też konkretne sprawy, w których można dochodzić roszczeń. Chodzi m.in. o zmowy w branży motoryzacyjnej, obejmujące samochody Kia, ciężarówki Iveco i DAF oraz maszyny rolnicze marek Claas, New Holland, Case i Steyr. Odszkodowań mogą żądać rolnicy, firmy transportowe i kierowcy. Prawomocna jest też decyzja dotycząca kartelu producentów płyt drewnopochodnych, ważna dla zarówno dla producentów mebli, jak i dla zwykłych klientów.
Więcej informacji na temat działań UOKiK-u:
Kolejnym przykładem jest rynek klubów fitness. W tym roku uprawomocniła się decyzja dotycząca zmowy sieci takich jak Zdrofit, Calypso, Fitness Platinium, Fabryka Formy, Fitness Academy oraz Benefit Systems, oferującego karty Multisport. Osoby korzystające z siłowni w czasie trwania porozumienia mogły płacić zawyżone ceny. UOKiK podkreśla, że także w takich codziennych sprawach warto rozważyć dochodzenie rekompensaty.
Jak wystąpić o odszkodowanie?
Urząd Tomasza Chróstnego tłumaczy, że odszkodowania może przyznać tylko sąd, co w praktyce oznacza, że nie ma żadnego sensu występowanie do UOKiK-u o odszkodowanie, bo ten nie ma w tym zakresie żadnych uprawnień. Wyjaśnia, że jest przede wszystkim odpowiedzialny za wykrycie naruszenia i zgromadzenie dowodów na łamanie przez firmy prawa.
Jak wystąpić o odszkodowanie? UOKiK radzi, by na początku sprawdzić, czy zakup dotyczył okresu objętego zmową. Następnie warto wybrać sposób działania. Najprostszym rozwiązaniem są pozwy grupowe, które obniżają koszty i wymagają mniejszego zaangażowania. Możliwy jest też pozew indywidualny albo ugoda z firmą, jeśli ta zgodzi się na wypłatę odszkodowania bez długiego procesu. UOKiK oferuje wsparcie dowodowe i swoje opinie dla sądu.
UOKiK tłumaczy, że konsumenci powinni pamiętać o ułatwieniach prawnych wynikających z prawa unijnego. Termin przedawnienia roszczeń liczy się dopiero od uprawomocnienia decyzji antymonopolowej, co daje konsumentom więcej czasu na przygotowanie pozwu. Pozew można złożyć w polskim sądzie, jeśli skutki zmowy wystąpiły w Polsce, nawet gdy porozumienie zawarto za granicą.
