Wakacje kredytowe. UOKIK żąda od banku aż 119 mln zł
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zakończył jedno z prowadzonych postępowań dotyczących realizacji ustawowych wakacji kredytowych. Prezes UOKiK nałożył kary finansowe na Bank Polska Kasa Opieki SA oraz Pekao Bank Hipoteczny SA za nieprawidłowy sposób obsługi wniosków. Decyzja nie jest prawomocna.
Wakacje kredytowe obowiązywały od sierpnia 2022 r. do końca 2024 r. i pozwalały konsumentom zawiesić spłatę maksymalnie 12 rat kredytu hipotecznego. Rozwiązanie to miało złagodzić skutki gwałtownego wzrostu rat w okresie wysokich stóp procentowych. Od początku obowiązywania przepisów UOKiK monitorował, jak banki wdrażają nowe regulacje. W tym czasie urząd prowadził 17 postępowań wyjaśniających, a w części przypadków – także postępowania zakończone zarzutami.
Na czym polegały nieprawidłowości
Jak wskazuje UOKiK, oba banki stosowały ten sam model realizacji wniosków o wakacje kredytowe, który nie był zgodny z ustawą. Problem dotyczył głównie sytuacji, gdy wniosek był składany w ostatnim miesiącu kwartału.
W takich przypadkach zawieszenie spłaty było udzielane nie na pełny miesiąc, lecz jedynie od dnia złożenia wniosku do końca miesiąca. Jednocześnie banki automatycznie wydłużały okres kredytowania o cały miesiąc – niezależnie od tego, że faktyczne zawieszenie spłaty trwało krócej.
Przykładowo, konsument składający wniosek 15 marca powinien otrzymać zawieszenie spłaty na cały miesiąc. W praktyce obejmowało ono jedynie okres od 15 do 31 marca, czyli 17 dni, przy jednoczesnym wydłużeniu okresu kredytu o pełen miesiąc.
Możliwość zawieszenia spłaty części rat kredytu hipotecznego miała stanowić realne wsparcie dla kredytobiorców w okresie wysokiej inflacji i skokowego wzrostu kosztów obsługi kredytów. Wydłużanie okresu kredytowania bardziej niż wynikało to z rzeczywistego czasu zawieszenia spłat narażało konsumentów na podniesienie całkowitych kosztów zobowiązania – wyjaśnia Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.
Skala i zakończenie praktyk
Według urzędu działania banków miały charakter systemowy i dotyczyły klientów składających wnioski w trakcie ostatniego miesiąca kwartału lub obejmujące więcej niż jeden miesiąc, w tym miesiąc kończący kwartał. UOKiK zaznaczył, że praktyka nieproporcjonalnego wydłużania okresu kredytowania została zaniechana pod koniec 2023 r., a skracania okresu zawieszenia spłaty – z końcem 2024 r.
Czytaj więcej w Bizblogu o wakacjach kredytowych
Kary i dalsze kroki
Prezes UOKiK nałożył na banki kary w łącznej wysokości blisko 119 mln zł. Bank Polska Kasa Opieki SA ma zapłacić 117,8 mln zł, a Pekao Bank Hipoteczny SA – 1,18 mln zł. Dodatkowo instytucje mają poinformować klientów, których dotyczyły zakwestionowane praktyki, o stwierdzonych naruszeniach.
Decyzje nie są prawomocne. Bankom przysługuje odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Szczegółowe uzasadnienie znajduje się w decyzjach Prezesa UOKiK.
