Nie spieszyło ci się? Dostaniesz emeryturę niższą o 6 proc. I to już od kwietnia

GUS szacuje, ile będą żyli Polacy na podstawie danych o umieralności za poprzedni rok, i właśnie pokazał, że kobiety żyją średnio dłużej o 15,4 miesiąca w porównaniu do prognoz sprzed roku, a mężczyźni o 13,8. Dla porównania, w czasie pandemii, w 2020 r. średnie dożycie Polaków skróciło się o 13 miesięcy.

Ale te dane to nie tylko ciekawostka, bo mają kluczowe znacznie dla wyliczania wysokości emerytur. Im dłużej – przynajmniej statystycznie – żyje człowiek od momentu przejścia na świadczenie z ZUS, tym więcej miesięcy musi zostać podzielony jego kapitał emerytalny odłożony w Zakładzie. A skoro według najnowszych tablic GUS długość życia się znowu wydłuża, emerytury będą niższe.

Kluczowe w tablicach GUS w tym kontekście są dane o tym, ile życia pozostało jeszcze komuś, kto teraz, a nie za 10 czy 20 lat stara się właśnie o świadczenie, choć wzrost średniego dalszego trwania życia widoczny jest we wszystkich przedziałach wiekowych.

I tak średni czas oczekiwanego trwania życia dla osób w wieku 60 lat to teraz 21,2 roku (rok wcześniej 19,9 roku), a w przypadku osób w wieku 65 lat to 17,5 roku (rok wcześniej 16,4). Inaczej mówiąc, dzisiejszy 60-latek umrze w wieku 81 lat i 2-3 miesięcy, a 65-latek w wieku 82,5 roku.

ZUS wylicza, że wydłużenie życia spowoduje, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 6,1 proc. w porównaniu do świadczenia wyliczanego na podstawie zeszłorocznych tablic GUS, a a osoby w wieku 65 lat – o 6,6 proc. niższa.

Co to dokładnie oznacza? ZUS daje przykład osoby, która w trakcie aktywności zawodowej uzbierała 500 tys. kapitału emerytalnego: 60-latka z powodu statystycznie dłuższego życia otrzyma emeryturę o ok. 127 zł niższą (1966,18 zł), a 65-latek o ok. 167 zł niższą (2380,95 zł).

Ale ciekawe, że umieralność w 2022 r. wcale nie wróciła jeszcze do poziomu zupełnie sprzed pandemii. W 2022 r. żyliśmy dłużej niż w 2021 r., ale nadal krócej niż w 2019 r. zanim to wszystko się zaczęło. Efekt jest taki, że przykładowa 60-latka w tym roku z uwagi na długość życia nadal będzie miała o 2,8 proc. wyższe świadczenie niż przed pandemią, a 65-latek o 3,6 proc. wyższe. W przeliczeniu na konkretne kwoty oznacza to odpowiednio o 54 zł i 83 zł więcej.

O szersze wyliczenia pokusił się „Fakt”, który pokazuje, co zmieni się, jeśli kapitał emerytalny jest nieco mniejszy i wynosi 400 tys. zł. W takim wypadku osoba w wieku 60 lat od kwietnia straci 101 zł, a osoba w wieku 65 lat - 134 zł. Strata na nowych tablicach GUS jest tym większa, im wyższy jest zgromadzony kapitał emerytalny. W przypadku 600 tys. zł strata dla 60-latka to 152 zł, a dla 65-latka - 201 zł.

Podkreślam jednak, że mowa cały czas nie o świadczeniach, które już są wypłacane, ale jedynie o tych, które dopiero w tym roku zostaną przyznane od 1 kwietnia. Wiecie, co to oznacza? Jak ktoś nie chce stracić na mniej korzystnych tablicach długości dalszego trwania życia, a jest już gotów złożyć do ZUS wniosek o przyznanie emerytury, powinien się spieszyć i złożyć go jeszcze do końca marca.

I jeszcze jedna ważna informacja: niekorzystne tablice GUS nie dotyczą każdego, kto po 1 kwietna złoży wniosek o wypłatę emerytury. Jeśli bowiem ktoś już wcześniej osiągnął wiek emerytalny, ale zdecydował się nadal pracować, skorzysta z tablic z tego roku, który będzie dla niego finansowo korzystniejszy. I to ZUS sam sprawdzi, czy lepiej dla niego będzie zastosować do wyliczenia tablice z roku, w którym osiągnął wiek emerytalny czy z roku, w którym złożył wniosek o wypłatę świadczenia.