Darowizna mieszkania dla dziecka. Rodzice popełniają te błędy
Rodzice coraz częściej przekazują swoim dzieciom nieruchomość nie w spadku, a w darowiźnie. Taka forma pozwala przenieść prawo własności ze skutkiem natychmiastowym, ale jednocześnie wiąże się z pewnymi konsekwencjami. Sprawdź, co warto wiedzieć o darowiźnie mieszkania lub domu.
Darowizna mieszkania dla dziecka - aspekty prawne i podatkowe
Przekazanie przez rodziców lokalu mieszkalnego dziecku w formie darowizny wiąże się z przeniesieniem własności nieruchomości. W tym przypadku obowiązuje forma aktu notarialnego, a jakakolwiek inna, nawet pisemna, będzie nieważna. Z chwilą przekazania darowizny nieruchomość staje się własnością dziecka, które obarczone jest obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn. Może ono jednak skorzystać ze zwolnienia ze względu na to, że znajduje się w tzw. zerowej grupie podatkowej. Należą do niej wyłącznie członkowie najbliższej rodziny, którzy nie muszą płacić podatku niezależnie od wartości darowizny. Natomiast składają do urzędu skarbowego druk SD-Z2 w ciągu sześciu miesięcy od nabycia praw własności. Jeśli tego nie zrobią, płacą podatek według stawki odpowiedniej dla pierwszej grupy podatkowej, stosując obowiązujące limity.
Czy darowiznę na rzecz dziecka można odwołać?
Rodzice zwykle nie zakładają, że darowiznę mieszkania trzeba będzie odwołać. Większość nie bierze nawet pod uwagę takiej opcji, podczas gdy praktyka pokazuje, że już po kilku latach niektórzy darczyńcy są zainteresowani odwołaniem. Zgodnie z przepisami jest to możliwe, o ile obdarowany dopuścił się względem nich rażącej niewdzięczności. Pojęcie to nie jest zdefiniowane wprost w żadnej ustawie, natomiast doktryna i orzecznictwo wskazują, że chodzi o zachowanie obdarowanego, które jest świadome, zawinione, wysoce naganne i wyrządza krzywdę darczyńcy. Zwykły brak wdzięczności czy sporadyczny konflikt nie są wystarczające, aby odwołać darowiznę.
Sama procedura odwołania wygląda następująco:
- darczyńca powinien złożyć pisemne oświadczenie o odwołaniu darowizny, wskazać przyczynę i zażądać zwrotu,
- przeniesienia własności z powrotem na darczyńcę odbywa się w formie aktu notarialnego,
- jeśli obdarowany nie jest skłonny przyjąć odwołania, sprawa może trafić do sądu,
- przywrócenie stanu poprzedniego odbywa się zgodnie z orzeczeniem sądu.
Zabezpieczenie dla rodziców - służebność mieszkania
Kiedy rodzice przekazują mieszkanie dziecku, mogą jednocześnie zadbać o zabezpieczenie własnych praw nawet po dopełnieniu formalności. Jednym z najczęściej stosowanych zabezpieczeń jest ustanowienie na rzecz darczyńcy służebności osobistej mieszkania. Zapewnia ona prawo zamieszkiwania do końca życia lub innego określonego przez rodzica terminu. Służebność obciąża nieruchomość, dlatego nawet jeżeli zmieni się właściciel, trzeba ją respektować.
Korzyścią dla rodziców jest niewątpliwie gwarancja prawa do korzystania z nieruchomości. Takie rozwiązanie zapewnia stabilizację mieszkaniową – dziecko nie może sprzedać nieruchomości i pozbawić rodzica dachu nad głową.
Czytaj więcej na Bizblog.pl:
Umowa dożywocia – alternatywne zabezpieczenie dla darczyńcy
Inną formą zabezpieczenia dla darczyńcy jest zawarcie umowy dożywocia. Wówczas przekazanie nieruchomości następuje w zamian za dożywotnie utrzymanie rodzica. Przy czym umowa dożywocia nie jest tym samym, co darowizna. Nie można zawrzeć jej np. przy podpisywaniu aktu notarialnego. Innymi słowy, trzeba zdecydować się albo na jedno, albo na drugie rozwiązanie. Umowa dożywocia ma charakter wzajemny, co oznacza, że obdarowany ma obowiązek opiekować się rodzicem w zamian za otrzymanie prawa własności do nieruchomości. Nie chodzi wyłącznie o to, aby zapewnić mu dach nad głową, lecz także sprawować pieczę. Z drugiej strony, warunki umowy można określić dowolnie w zależności od możliwości dziecka i wymagań rodzica. Czasami opieka osobista zastępowana jest dożywotnią rentą. Ze względu na większą elastyczność prawną, umowa dożywocia to opcja dla rodziców, którzy chcą przekazać swoim dzieciom mieszkanie, jednak pod pewnymi warunkami.
