Czyste Powietrze ma nowe priorytety. Musicie je zobaczyć
Martwi was liczba spadających wniosków do programu Czyste Powietrze? Całkiem niepotrzebnie. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) twierdzi, że głównym celem już nie jest jak największa liczba wymienionych źródeł ciepła.
Paulina Hennig-Kloska, ministra klimatu i środowiska, przekonuje w social mediach, że z programem Czyste Powietrze wszystko jest w jak najlepszym porządku. A jego wyhamowanie to plotki.
Czyste Powietrze nie wyhamowało, idzie w rekordowych ilościach - przekonuje szefowa Ministerstwa Klimatu i Środowiska (MKiŚ) w serwisie X.
Na potwierdzenie tych słów NFOŚiGW poinformował, że wypłaty w okresie od początku 2024 r. do połowy października 2025 r. przekroczyły 10 mld zł. Ale eksperci i tak nie zostawiają na poście szefowej MKiŚ suchej nitki i przedstawiają najnowszą statystykę programu Czyste Powietrze, z której wynika, że w ostatnim tygodniu października liczba składanych tygodniowo wniosków spadła już poniżej 1300 (1285).
Pieniądze wypłaca się po realizacji całości lub części zadania. Jak rosły liczby wniosków w kolejnych latach, to jak mają nie rosnąć wypłaty? - komentuje Bartłomiej Orzeł, ekonomista, były pełnomocnik premiera ds. Czystego Powietrza.
Bo Czyste Powietrze to już nie ilość, a tylko jakość
Już pal licho katastrofalnie organizowaną statystykę programu Czyste Powietrze. Dawniej mieliśmy dostęp do przejrzystych danych nawet z podziałem na województwa i najczęściej wnioskowane źródła ciepła. Teraz mamy do czynienia z grafiką co najwyżej na poziomie szkoły podstawowej. Ale jeszcze gorzej jest z malejącym gwałtownie zaufaniem do tego systemu dopłat do wymiany węglowych kopciuchów. Doskonale widać to w liczbie składanych tygodniowo wniosków, która spadła już poniżej 1300. Przy zachowaniu takiej tempa wymiana w sumie wszystkich 3 mln kotłów na węgiel zajmie jakieś 40 lat, jak nie lepiej. Ale okazuje się, że wcale nie ma powodów do zmartwień. Bo zmieniły się dotychczasowe priorytety.
NFOŚiGW zmienił sposób myślenia o programie Czyste Powietrze. W poprzednich edycjach głównym celem była jak największa liczba wymienionych źródeł ciepła, co niestety często prowadziło do sytuacji, w których domy pozostawały nieocieplone, a beneficjenci mierzyli się z tzw. „rachunkami grozy” – wysokimi kosztami eksploatacji. Nowa odsłona programu odwróciła priorytety: najważniejsza jest jakość i trwały efekt inwestycji - tłumaczy w rozmowie z Bizblog.pl operator programu Czyste Powietrze.
Dalej Fundusz tłumaczy, że wybór źródła ciepła nie jest już kwestią dowolną czy preferencji wnioskodawcy. Jest za to wynikiem audytu energetycznego, który wskazuje optymalne rozwiązania techniczne dla danego budynku. Taki audyt uwzględnia aktualny stan energetyczny, zapotrzebowanie na ciepło oraz możliwości modernizacyjne, a jego celem, jak przekonuje NFOŚiGW jest dobór najbardziej efektywnego źródła ciepła, które obniży koszty eksploatacji i ograniczy emisję zanieczyszczeń.
Operatorzy programu mają zachęcać do składania wniosków
Może i jakość ma pierwszeństwo przed ilością (dlaczego w takim razie na liście ZUM są urządzenia bez wpisu do bazy EPREL?), ale to i tak nie tłumaczy kruszącego się w oczach zaufania do programu Czyste Powietrze. Dawniej tygodniowo składano nawet 4–5 tys. wniosków. Tymczasem w tym roku rekord z początku sierpnia wynosi raptem 2365. Ale NFOŚiGW nie ma sobie w tym względzie nic do zarzucenia i wskazuje na operatorów programu.
NFOŚiGW podejmuje szereg działań, aby zachęcić beneficjentów do składania wniosków w ramach nowej edycji programu Czyste Powietrze. Przede wszystkim wprowadzono mechanizm operatorów. Ich zadaniem jest kompleksowe wsparcie beneficjentów, szczególnie tych ubogich energetycznie oraz osób starszych - przekonuje Biuro Prasowe Funduszu.
Do tego dochodzi szeroko zakrojona kampania informacyjna, obejmująca prasę ogólnopolską i regionalną, internet, media społecznościowe, radio i telewizję. Wykorzystano w niej m.in. artykuły sponsorowane, kampanie display i programmatic, spoty w TV i radiu, a także komunikację na platformach społecznościowych.
NFOŚiGW skupia się na budowaniu zaufania i poczucia bezpieczeństwa beneficjentów, eksponując rolę operatorów i audytu energetycznego. Równolegle prowadzony jest cykl spotkań z samorządami w każdym województwie, przez co wspólnie z WFOŚiGW wzmacniane są lokalne punkty konsultacyjne i operatorskie. Dodatkowo rozwijana jest także Akademia Czystego Powietrza dla operatorów - przekonuje Fundusz.
Sznur na szyję?
Bartłomiej Orzeł przekonuje w serwisie X, że jest po długich rozmowach z przedstawicielami branży grzewczej. Jego zdaniem beneficjenci programu Czyste Powietrze i uczciwi wykonawcy mają sznur na szyi.
Nie wypłaca się im pieniędzy, „z palca” tnie się zatwierdzone wcześniej dotacje. To kryminał. A pani Minister radośnie pisze, że program rakieta. Na co czekamy? Na pierwsze samobójstwo? - pyta poirytowany.
Więcej o Czystym Powietrzu przeczytasz w Bizblog:
Z kolei Jakub Wiech, naczelny serwisu energetyka24.com, twiedzi, że w ten sposób dogorywa program, który miał przede wszystkim podnieść jakość życia Polek i Polaków, ale też przygotować nas na system handlu uprawnieniami do emisji z budownictwa i transportu ETS2, a także na dyrektywę budynkową EPBD.
Rząd udaje, że sprawy nie ma, a sytuacja staje się coraz bardziej dramatyczna. Idziemy na ścianę, na poziomie jednostek i krajowym - przekonuje Wiech.
