1400 urządzeń zniknęło z listy ZUM. Sprzątają Czyste Powietrze
Z listy przepuszczającej urządzenia do dofinansowania w ramach programu Czyste Powietrze znikają te bez wpisu do europejskiej bazy EPREL. Chodzi o ok. 1000 kotłów na biomasę i ok. 400 pomp ciepła. Eksperci się cieszą, ale trudno im zrozumieć, dlaczego to zajęło aż tak dużo czasu.
Lista ZUM zaczęła wspierać beneficjentów programu Czyste Powietrze, jak okazało się, że ci padają zbyt często ofiarą oszustów, którzy wciskaj im nie takie urządzenia grzewcze, co trzeba. A potem rachunki za ogrzewanie zamiast maleć jeszcze dodatkowo rosną. Dlatego lista ZUM miała być takim jakościowym sitem i jednocześnie gwarancją, że wskazane w niej urządzenia spełniają wszelkie, niezbędne obostrzenia. Niestety, potem zaufanie do listy ZUM wystawiono na bardzo ciężką próbę.
Okazało się, że znalazły się tam też kotły na biomasę z możliwością instalacji rusztu awaryjnego, co pozwala spalać najgorszej jakości odpady. Z kolei organizacje pozarządowe zwracały uwagę, że można tam też znaleźć urządzenia bez obligatoryjnego wpisu do europejskiej bazy EPREL. Interweniowało w tej sprawie Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA), złożono nawet skargę do Komisji Europejskiej. Bez skutku. Do teraz.
Czyste Powietrze: lista ZUM po weryfikacji
Mijały kolejne miesiące, a na liście ZUM dalej bez większego problemu można było znaleźć urządzenie bez wpisu do bazy EPREL. Organizujący ten wykaz Instytut Ochrony Środowiska - Polski Instytut Badawczy wydawał się tego problemu nie dostrzegać. W końcu zarządzono weryfikację listy ZUM.
Po 1,5 roku udało się przejść od fazy wzruszania ramionami do rozwiązania problemu. Nie dlatego, że problem sam zniknął – tylko dlatego, że w końcu zaczęto egzekwować prawo - komentuje w serwisie X Paweł Lachman, prezes Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), która znalazła się wśród podmiotów skarżących za to Polskę do Brukseli.
Okazuje się, że na koniec października br. aż 75 proc. kotłów na biomasę i 31 proc. pomp ciepła z listy ZUM wciąż nie było wpisanych do EPREL. Zmieniła to dopiero obecna weryfikacja listy ZUM. Dzięki niej z listy ZUM, jak wylicza Lachman, zniknęło ok. 1000 kotłów na biomasę i ok. 400 pomp ciepła.
W większości krajów UE brak EPREL oznacza srogie kary. W Polsce przez lata brak EPREL oznaczał dalej możliwość uzyskania dofinansowania. To nie była „formalność”, lecz systemowy problem. Dzisiejsza aktualizacja listy ZUM to krok w stronę porządku prawnego i uczciwej konkurencji. Pytanie pozostaje: jak to możliwe, że przez lata premiowano urządzenia niespełniające prawa UE? - zastanawia się Lachman.
Tragiczna liczba tygodniowych wniosków
Ale weryfikacja listy ZUM jeszcze nie wystarczy, żeby program Czyste Powietrze w końcu zaczął dobrze funkcjonować i żeby Polacy odzyskali do niego mocno nadszarpnięte w ostatnim czasie zaufanie. Najlepszym przykładam na to, ile jeszcze jest w tej kwestii do zrobienia, jest liczba składanych wniosków tygodniowo. Jeszcze przed ponad czteromiesięczną przerwą od naboru wniosków w programie Czyste Powietrze na przełomie 2024 i 2025 r. Polacy potrafili składać nawet 5–6 tys. wniosków co tydzień.
Więcej o Czystym Powietrzu przeczytasz w Bizblog:
Dzisiaj o takim wyniku możemy pomarzyć. W tym roku najlepszy wynik podchodzi z pierwszego tygodnia sierpnia, kiedy tych wniosków było 2365. Teraz jest o wiele gorzej. Niechlubny rekord padł w drugim tygodniu listopada, kiedy tych wniosków było tylko 850. Obecnie wcale nie jest o wiele lepiej. W tygodniu od 29 listopada do 5 grudnia (ostatnie dostępne dane) tych wniosków było tylko 1092.
