kryzys w rosji

Maksymalna cena ropy naftowej importowanej z Rosji, która obowiązuje od początku grudnia, wywołała głęboką cenę tego surowca, a to sieje prawdziwe spustoszenie w rosyjskich finansach. Gwałtowny spadek wpływów ze sprzedaży głównego towaru eksportowego powoduje, że Kreml próbuje łatać dziurę budżetową, wyprzedając rezerwy walutowe. Ekonomiści oceniają, że to może wywołać sprzężenie zwrotne i jeszcze większe problemy finansowe reżimu.

Zachodnie sankcje, ryzyko zajęcia leasingowanych, ale niespłacanych maszyn za granicą, a także kryzys ekonomiczny, który wybuchł w Rosji po agresji na Ukrainę, spowodowały uziemienie setek samolotów tamtejszych linii. Z dnia na dzień bez pracy zostali rosyjscy piloci, którzy z łatwością znaleźliby pracę za granicą, ale nie pozwalają im na to władze.

Rabaty dochodzące do 70 proc. i bitwy o ostatnie egzemplarze sprzętu sportowego – tak wyglądało ostatnie tchnienie sklepów Decathlon w Rosji, które zostały w poniedziałek zamknięte na amen. Francuska sieć wcale nie chciała opuszczać rosyjskiego rynku z powodów etycznych, jak wiele innych zachodnich firm, ale do zakończenia sprzedaży została zmuszona względami praktycznymi.

Rosja oskarża Litwę, że o prowokacyjne i wrogie działania i już grozi bliżej niesprecyzowaną odpowiedzią. Chodzi o wstrzymanie tranzytu niektórych towarów do i z obwodu kaliningradzkiego, co Moskwa nazywa „blokadą Kaliningradu”. Szef unijnej dyplomacji spokojnie tłumaczy, że Wilno nie wyskoczyło z żadną samodzielną akcją przed szereg, lecz jedynie zastosowało obowiązujące unijne sankcje.

Szwedzki gigant poinformował, że podjął decyzję o dalszym ograniczeniu obecności w Rosji, co w praktyce będzie oznaczało całkowite zakończenie działalności w tym kraju. Po zamknięciu sklepów w tym kraju postanowiono zrobić to samo z czterema fabrykami w Rosji. Ikea jednocześnie kończy działalność w Białorusi.

Z wielkim trudem wypracowany plan ograniczenia importu rosyjskiej ropy naftowej do Unii Europejskiej wciąż jest zagrożony przez dywersję ze strony Węgier. Rząd w Budapeszcie konsekwentnie utrudnia niesienie pomocy wojskowej Ukrainie i próbuje tępić unijne sankcje przeciw Rosji. Teraz Victor Orban straszy, że embargo na rosyjską ropę „zniszczy europejską gospodarkę”.

Wpływy z VAT-u spadły w Rosji w kwietniu o ponad połowę w stosunku do zeszłego roku, a to jasny sygnał silnego spadku aktywności gospodarczej i recesji. Analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego przeanalizowali dostępne wciąż dane na temat rosyjskiej gospodarki i obraz jest katastrofalny dla tego państwa.

Zachodnie sankcje nieuchronnie cofają Rosję w rozwoju gospodarczym do czasów ZSRR, do którego przecież Rosjanie tak bardzo tęsknią. Pozbawionemu zachodnich technologii przemysłowi energetycznemu grozi zapaść, a przemysł samochodowy przestawia się na produkcję aut bez katalizatorów i poduszek powietrznych. Własną cenę płacą także zwykli Rosjanie, którzy tracą dostęp do dóbr luksusowych i tych pierwszej potrzeby. Dla wielu Rosjanek brak botoksu to pewnie ta druga kategoria.

Rosyjska gospodarka jest samowystarczalna, bogactwa naturalne to gwarancja sukcesu gospodarczego, a kurs wymiany rubla to najlepszy dowód na to, że zachodnie sankcje nie działają. Propagandyści kremlowscy chcieliby, żebyśmy tak właśnie myśleli i na fali tego defetyzmu skłonili nasze rządy do zniesienia sankcji. Rzeczywistość jest jednak zgoła inna, a rosyjski rząd przestaje publikować kolejne dane, które pokazują gigantyczną skalę upadku tamtejszej gospodarki.

McDonald's poinformował w poniedziałek, że rozpoczął już proces sprzedaży swojej sieci w Rosji, która liczy 850 lokali zatrudniających 62 tys. pracowników. Oznacza to, że amerykański gigant podjął decyzję o definitywnym opuszczeniu Rosji, zamiast przedłużać trwający od marca stan zawieszenia swojego rosyjskiego biznesu.

Władimir Putin próbuje utrzymywać swój wizerunek samca alfa, ale każde nowe zdjęcie lub wideo uwiarygadnia tezę o zaawansowanej fazie terminalnej choroby rosyjskiego dyktatora. Podobnie sytuacja wygląda z gospodarką Rosji – oficjalny kurs rubla czy wpływy z handlu ropą i gazem mogą wskazywać na jej odporność na zachodnie sankcje, ale to fasada, za którą skrywa się upadek tego kraju jednej branży. Fot. peterolthof/Flickr (CC BY-ND 2.0)

Rosyjska fabryka samochodów Avtovor w Kaliningradzie najpierw zatrzymała produkcję, potem wysłała pracowników na przymusowy urlop, a teraz zachęca ich do pracy w polu, by poprawili swoją „trudną sytuację ekonomiczną”. Zachodnie sankcje dosłownie sparaliżowały przemysł w Rosji, a gospodarka tego kraju trzyma się jeszcze dzięki eksportowi ropy i gazu, ale tu także będzie płacz i zgrzytanie zębów.

Chiny do tego stopnia zdystansowały się do Rosji i jej barbarzyńskiej wojnyagresji przeciw Ukrainie, że eksperci zadają sobie pytanie, czy jest to efekt niespodziewanie twardej reakcji Zachodu, czy może jednak element niezwykle przebiegłego planu osłabienia swojego odwiecznego konkurenta w Azji. Wraz z postępującą dekompozycją armii i gospodarki Rosji przybliża się wizja podporządkowania sobie przez Chińczyków państwa z bajecznie bogatymi złożami naturalnymi zlokalizowanymi akurat na obszarze, do którego od wieków roszczą sobie pretensje. Fot. Dmitriy Stepanov/Flickr (CC BY 2.0)

Rosyjskie władze celne utajniły dane dotyczące importu i eksportu, by uniknąć ich „nadinterpretacji”. To kolejny tego typu ruch reżimu w Moskwie po utajnieniu danych przez bank centralny i resort energii, którego celem jest ukrycie skali dewastacji rosyjskiej gospodarki w wyniku zachodnich sankcji za agresję na Ukrainę. Fot. Marcel Crozet/ILO/Flickr (CC BY-NC-ND 2.0)

UnionPay, czyli chiński odpowiednik Visy i MasterCarda niespodziewanie zawiesił rozmowy z największymi rosyjskimi bankami. Po wycofaniu się z Rosji amerykańskich operatorów płatności elektronicznych zastąpić miał ich właśnie UnionPay, a Rosjanie wkrótce mieli dostać karty płatnicze z nowym logo. Chińczycy jednak za bardzo obawiają się negatywnych reperkusji w związku ze współpracą z bankami objętymi zachodnimi sankcjami i zawiesili cały projekt. (Fot. UnionPay)

Jeszcze w grudniu 2021 r., kiedy świat raczej nie brał na poważnie rosyjskiej agresji na Ukrainę, Putin stwierdził, że największym kłopotem dla Rosji i jej mieszkańców jest bardzo wysoka inflacja. Od ponad miesiąca, kiedy Rosjanie starają się zająć Ukrainę, ten temat zdecydowanie przycichł.

Rosja próbuje wciągnąć Zachód w swoje gospodarcze bagno. Minister finansów Rosji właśnie zapowiedział, że odsetki od pożyczonych dolarów czy euro będzie oddawać w rublach. Taki szczwany myśli, że zahamuje w ten sposób sankcje? Zachód wytrzyma, pewnie już wkalkulował sobie koszty bankructwa Rosji, za to rubel dostanie jeszcze mocniejsze baty. A tymczasem swoiste sankcje na Putina mogą zaraz nakładać nawet „swoi”, bo w Rosji brakuje papieru do kas fiskalnych.

I to już się dzieje. Błyskawicznie. To jeszcze nie oznacza, że Coca-Cola, BP czy Samsung już zaczynają budować w Polsce nowe fabryki, ale część międzynarodowych graczy zwiększa w naszym kraju moce produkcyjne, by zrekompensować sobie wyjście z rosyjskiego rynku. I już doskonale to widać po rosnącej liczbie ogłoszeń o pracę.

154 ruble – tyle w poniedziałek po południu trzeba było zapłacić za dolara, a to oznacza, że kurs rosyjskiej waluty w jeden dzień poleciał aż o blisko 40 proc. To katastrofa sama w sobie, ale w kontekście dotychczasowego upadku rubla mamy do czynienia z upadkiem waluty, jakiego dawno świat nie widział. Może się jednak okazać, że rubel wciąż trzyma się mocno, bo niektórzy analitycy prognozują, że niedługo za dolara będzie się płacić... 350 rubli.

Gigantyczne spadki wartości największych rosyjskich spółek energetycznych, przemysłowych i finansowych po wejściu w życie brutalnych sankcji ekonomicznych Unii Europejskiej były nieuniknione, ale Rosja postanowiła zbić termometr i zamknąć moskiewską giełdę w poniedziałek. Zbrodniarze na Kremlu mają jednak problem, bo ich największe spółki używane jako broń w polityce zagranicznej Rosji są też notowane na giełdzie w Londynie. Teraz mogą tylko bezsilnie patrzeć, jak inwestorzy topią je we krwi.