Butelka za 50 groszy, miliardy w kosztach. System kaucyjny drożeje w oczach
Koszty systemu kaucyjnego w najbliższych 10 latach przekroczą 40 mld zł. Z wyliczeń Deloitte wynika, że rosnąca liczba zwrotomatów i wyższe opłaty za ręczne liczenie opakowań mogą podnieść koszty funkcjonowania systemu kaucyjnego nawet o 40 proc. Najwięcej mogą zyskać na tym małe sklepy, które włączą się w zbiórkę opakowań.
Raport Deloitte z 2024 r. szacował koszty uruchomienia i funkcjonowania systemu kaucyjnego na ponad 37 mld zł. Jednak po aktualizacji, związanej m.in. z przesunięciem startu systemu na 1 października i obowiązkiem punktów zbiórki w każdej gminie, nakłady inwestycyjne oceniono na 11,5 mld zł (mniej o 2,7 mld), a wydatki operacyjne na 32,4 mld zł (więcej o 9,3 mld) w ciągu 10 lat. Wzrost kosztów to efekt droższej zbiórki manualnej, większej liczby automatów i finansowania dłużnego.
Jak komentuje Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy, Deloitte, zaktualizowane prognozy pokazują niższe nakłady inwestycyjne na uruchomienie systemu, co pozwala lepiej zaplanować wydatki. Jednocześnie rosnące koszty operacyjne – m.in. zliczania zbiórki manualnej i zakupu automatów – podkreślają wagę efektywnego zarządzania systemem.
W nadchodzących miesiącach kluczowe będzie wypracowanie rozwiązań, które pozwolą zrównoważyć zobowiązania finansowe oczekiwanymi efektami środowiskowymi i gospodarczymi, tak aby system był nie tylko zgodny z przepisami, ale także długoterminowo opłacalny dla uczestników rynku - zwraca uwagę ekspertka.
Kaucja a wzrost cen napojów
Od 1 października 2025 r. do napojów w butelkach plastikowych i puszkach doliczona będzie kaucja 50 gr, a w szklanych wielokrotnego użytku – 1 zł. Opłatę pobiorą sklepy, restauracje i automaty. Zwrot kaucji w gotówce lub przelewem będzie możliwy w punktach zbiórki, także po okazaniu potwierdzenia ze zwrotomatu, bez konieczności posiadania paragonu.
Zdaniem ekspertów z Deloitte choć kaucja jest zwrotna i nie powinna być traktowana jako część ceny, koszty uruchomienia i obsługi mogą skłonić firmy do podniesienia cen lub obniżenia marż. Średni koszt obsługi opakowania oszacowano na ok. 40 gr.
Więcej o systemie kaucyjnym przeczytaj na Bizblog.pl:
Małe sklepy mogą zyskać na zbiórce opakowań
Okazuje się, że małe sklepy (do 200 mkw.) mogą kluczowo wpłynąć na sprawne działanie systemu kaucyjnego, zapewniając gęstą sieć zbiórki. Ich obecność w mniejszych miejscowościach zwiększy dostępność systemu. Ale korzystnie wpłynie to również na same sklepy, ponieważ oferowanie przez nie zwrotu opakowań może stać się dla nich sposobem na przyciągnięcie klientów, którzy często przy okazji odbioru kaucji zrobią zakupy.
Julia Patorska, partnerka, liderka portfolio Sustainability & Climate w Polsce i Europie Środkowej, Deloitte, wskazuje, że system kaucyjny to nie tylko obowiązek, ale też element strategii środowiskowej firm. Pozwala budować reputację odpowiedzialnych uczestników rynku i wzmacniać zaufanie klientów.
W dłuższej perspektywie organizacje, które potraktują system kaucyjny jako element strategii biznesowej, a nie wyłącznie obowiązek, mogą zyskać przewagę konkurencyjną - ocenia ekpsertka.
