„Strzelacie złotem w plastik”. Szwedzi dają nam coś na ruskie drony
Gdy nad naszymi głowami pojawiają się tanie, masowo produkowane bezzałogowce, odpowiedź w postaci poderwania myśliwców i wystrzelenia rakiet jest absurdalna. Ale to nie tylko problem taktyczny, ale też ekonomiczny i przemysłowy. W tym kontekście pojawia się propozycja od szwedzkiej firmy Nordic Air Defence (NAD): Kreuger 100.
Historia zaczyna się od realnego dylematu. Armie i służby mają do dyspozycji technologie najwyższej klasy, zaprojektowane do walki z zaawansowanymi pociskami ziemia-ziemia i powietrze-ziemia. Te same narzędzia są dzisiaj używane do odpierania ataków dronów, które kosztują jedną tysięczną tego, co pociski wystrzeliwane, by je strącić. Ten kosztowny „nieadekwat” będzie tym dotkliwszy, im zagrożenie dronowe staną się powszechniejsze. W grę wchodzą bowiem niezliczone małe platformy, proste banalnie łatwe do pozyskania. Reakcja musi więc być inna niż strzelanie złotem w plastik.
Ile to kosztuje?
- Mały/komercyjny dron: od kilkuset do kilkudziesięciu tysięcy złotych (typowe drony konsumenckie i lekkie komercyjne).
- Godzina lotu F-35 (przykładowa stawka budżetowa FY2025): ok. 17-18 tys. dolarów za godzinę (tylko koszt operacyjny bez uzbrojenia)
- Zaawansowany system, na przykład najnowsze Patrioty PAC-3 MSE, pojedyncza jednostka wyceniana jest na 4 mln dolarów
Warstwowa obrona
Szwedzka propozycja jest prosta. Kreuger 100 nie ma ambicji zastępować sił powietrznych, lecz je odciążyć. Ma działać tam, gdzie pojawia się duża liczba celów o niskiej wartości, i być tylko z jednym elementów „obrony warstwowej”, obejmującej zarówno lekkie rozwiązania lokalne, jak i ciężkie systemy strategiczne.
Karl Rosander, CEO Nordic Air Defence, nie owija w bawełnę.
Nie możemy odpowiadać na każdy incydent przy pomocy myśliwców i drogich interceptorów. To nieefektywne i niewspółmierne do skali zagrożeń, które będą się tylko nasilać. Potrzeba warstwowej obrony: systemów takich jak Kreuger 100, które szybko i tanio zabezpieczą infrastrukturę krytyczną i pozostawią zasoby lotnicze do neutralizacji najbardziej niebezpiecznych celów – mówi.
Szwedzi chcą produkować Kreugera 100 w Polsce
Oferta NAD wygląda na atrakcyjną. Szwedzi oferują nie tylko technologię, ale chcą zaangażować polskich inżynierów i partnerów przemysłowymi, by uruchomić produkcję w naszym kraju. Takie rozwiązanie daje szansę na szybsze i bardziej niezależne skalowanie. W praktyce oznacza to miejsca pracy, transfer technologii i możliwość szybkiej reakcji w sytuacjach kryzysowych, kiedy importowane komponenty mogą być trudne do zdobycia.
Rzeczownik „suwerenność” wraca w tej rozmowie często.
Naszym celem jest dostarczenie Europie oraz krajom NATO rozwiązań, które zwiększą suwerenność łańcuchów dostaw i odporność operacyjną. Jestem pod dużym wrażeniem tempa rozwoju Polski w obszarach militarnym, obronnym oraz kosmicznym – zauważa Karl Rosander, CEO Nordic Air Defence.
Deklaracja polityczna i gospodarcza w jednym? Jeśli technologia ma być rzeczywiście użyteczna, musi być dostępna tam, gdzie jej potrzeba, i produkowana tam, gdzie zapadają decyzje o jej użyciu.
Czytaj w Bizblogu więcej o przemyśle obronnym
Kreuger 100 ma też zastosowania cywilnie
Systemy Kreuger 100 mogą być też wykorzystywane do ochrony żeglugi, portów i kluczowych instalacji energetycznych. Tam, gdzie ryzyko kolizji, sabotażu lub kradzieży rośnie, możliwość rozlokowania lekkich punktów detekcji i neutralizacji staje się wartością samą w sobie. W praktyce oznacza to mniejsze przestoje, tanie rozwiązania i szybszą reakcję lokalnych służb, bez konieczności angażowania sił zbrojnych w operacje o niskim priorytecie strategicznym.
Krytycy zwracają uwagę, że tanie rozwiązania mogą nie wystarczyć wobec bardziej zaawansowanych platform, które wykorzystują transmisje zakłócające, furtki szyfrowe czy współpracę wielu dronów w grupie. Dlatego model „warstwowy” jest kluczowy: Kreuger 100 nie ma i nie chce zastąpić lotnictwa ani ciężkich systemów obronnych. Ma im dawać przestrzeń, by reagować tam, gdzie ich udział był dotąd nieracjonalny kosztowo.
