Rząd wesprze artystów. Dopłaty do składek i inne preferencje
Dopłaty do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne dla najmniej zarabiających artystów, wprowadzenie statusu artysty zawodowego, a nawet wsparcie w okresie braku dochodów. Takie preferencje dla kolejnej grupy zawodowej szykuje resort kultury, który przygotował projekt ustawy o zabezpieczeniu socjalnym osób wykonujących zawód artystyczny. Nowe zasady mają obowiązywać już od przyszłego roku.
W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawił się projekt ustawy o zabezpieczeniu socjalnym osób wykonujących zawód artystyczny. Przygotowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego projekt ma na celu poprawę sytuacji zawodowych twórców, którzy nie opłacają regularnie składek ZUS i mają przerwy w zarabianiu.
Państwo będzie wspierać artystów
Od wielu lat narasta problem osób wykonujących zawody artystyczne oraz pracowników sektora kultury i sektora kreatywnego, wynikający przede wszystkim z braku adekwatności formy wykonywania przez nich działalności do comiesięcznego obowiązku płatności składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne – tłumaczy wiceminister kultury Maciej Wróbel.
Przedstawiciel MKiDN wyjaśnia, że w tej sytuacji artyści oraz pracownicy sektora kultury i sektora kreatywnego „borykają się z niestabilnymi, nieregularnymi lub niewystarczającymi dochodami”. Nowe przepisy zakładają włączenie artystów do systemu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, co ma umożliwić im korzystanie z podstawowych świadczeń, takich jak wizyty lekarskie, zasiłki chorobowe czy urlopy macierzyńskie.
Kluczowym elementem ustawy jest wprowadzenie statusu artysty zawodowego. Status ten będzie przyznawany na podstawie udokumentowanego dorobku artystycznego z ostatnich trzech lat, a decyzję podejmie dyrektor Instytutu Artysty Zawodowego. Status będzie obowiązywał maksymalnie przez pięć lat, ale już po dziesięciu latach jego posiadania możliwe będzie uzyskanie bezterminowego tytułu artysty zawodowego. Jednak w przypadku zaprzestania działalności artystycznej status ten może zostać cofnięty.
Więcej o ZUS-ie przeczytacie w tych tekstach:
Ustawa przewiduje też dopłaty do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne dla najmniej zarabiających artystów. Wsparcie obejmie osoby, których dochody w ciągu trzech lat nie przekraczały 125 proc. minimalnego wynagrodzenia. W 2025 roku próg ten wyniesie 5 832,50 zł, a w 2026 roku – 6 337,50 zł. Dopłaty mają trafiać bezpośrednio do ZUS-u dla przejrzystości tego systemu.
Zabezpieczenie w okresach braku dochodów
Finansowanie dopłat i innych form wsparcia ma zapewnić Fundusz Wsparcia Artystów Zawodowych. Jego celem jest stworzenie „stabilnego systemu pomocowego”, który ma nie obciążać finansowo zwykłych obywateli. Fundusz ma pokrywać zarówno dopłaty do składek, jak i zapomogi dla artystów znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Twórcy projektu podkreślają, że jest to kluczowy krok w budowie „sprawiedliwego systemu wsparcia dla środowiska artystycznego”. Ważnym założeniem nowej ustawy jest też uproszczenie procedur administracyjnych.
MKiDN cytuje badania „Policzone i Policzeni 2024”, z których wynika, aż 69 proc. artystów uzyskuje dochody poniżej średniej krajowej, co czyni ich jedną z najbardziej narażonych grup zawodowych. Nowa ustawa ma zapewnić im podstawowe zabezpieczenie w okresach braku dochodów. Twórcy projektu podkreślają, że „kultura i sztuka są nieodłącznym elementem tożsamości narodowej, dlatego wsparcie dla artystów jest inwestycją w rozwój społeczny i kulturalny kraju”.
Projekt ustawy ma trafić pod obrady rządu jeszcze do końca marca. Jeśli zostanie zaakceptowany, jego pełne wdrożenie planowane jest na 2026 rok.
