Podatki ostro w górę. Rząd szuka pieniędzy
Podwyżka akcyzy na alkohol, wyższa opłata cukrowa, wzrost podatku od wygranych oraz zmiany w CIT i podatku bankowym. Ministerstwo Finansów chce od 2026 r. zwiększyć dochody budżetu, ale także ograniczyć konsumpcję niezdrowych produktów.
Ministerstwo Finansów ogłosiło pakiet podwyżek podatków, który ma zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Wzrosnąć ma stawka akcyzy na alkohol oraz podatku cukrowego, ale więcej zapłacimy także od wygranych na loteriach. Wzrosną też stawki CIT dla banków. MF przekonuje, że chodzi nie tylko o zwiększenie dochodów budżetu, ale także o ograniczenie konsumpcji produktów uznawanych za szkodliwe.
Podwyżki podatków od 2026 r.
Najbardziej odczuwalna dla przeciętnego Polaka będzie podwyżka akcyzy na napoje alkoholowe. Od 2026 r. stawki wzrosną o 15 proc. względem obecnego poziomu i obejmie alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie. W 2027 r. przewidziano kolejną podwyżkę – o 10 proc., co według resortu ma zmniejszyć dostępność alkoholu.
Ministerstwo Finansów przekonuje, że obecnie ceny alkoholu w Polsce należą do niższych w Unii Europejskiej, co w połączeniu ze wzrostem wynagrodzeń nadmiernie zwiększa dostępność trunków. Wyższa akcyza ma działać jak hamulec konsumpcji i jednocześnie zwiększyć wpływy do budżetu.
Podniesiona zostanie także opłata cukrowa, czyli podatek od napojów słodzonych. Stała część opłaty za cukry do 5 g/100 ml lub substancje słodzące wzrośnie z 0,50 zł do 0,70 zł za litr. Zmienna część za każdy gram powyżej 5 g/100 ml podskoczy z 0,05 zł do 0,10 zł, a opłata za kofeinę lub taurynę – z 0,10 zł do 1,00 zł. Maksymalny pułap opłaty zwiększy się z 1,20 zł do 1,80 zł za litr.
Więcej wiadomości na temat podatków można przeczytać poniżej:
Projekt przewiduje też uproszczenie systemu poboru podatku cukrowego. Obowiązek zapłaty ma zostać przesunięty na początek łańcucha dostaw, by egzekwowanie tej opłaty było łatwiejsze. Rząd chce również zamknąć furtki, dzięki którym producenci omijali opłatę, np. przez dodawanie soku do napoju.
Banki zapłacą wyższy CIT
Wyższy będzie też zryczałtowany podatek od wygranych. Od 1 stycznia 2026 r. stawka wzrośnie z obecnych 10 proc. do 15 proc. w przypadku konkursów, gier, zakładów wzajemnych oraz nagród w sprzedaży premiowej. Zmiana obejmie wygrane uzyskane w państwach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W praktyce zwycięzcy otrzymają nieco niższe kwoty na rękę niż dziś.
Największe zmiany dotyczą jednak sektora bankowego. W 2026 r. CIT od zysków banków ma wzrosnąć z 19 proc. aż do 30 proc., ale potem stawka tego podatku ma... spadać. W 2027 r. wyniesie 26 proc., a od 2028 r. osiągnie docelowe 23 proc. Równolegle planowana jest stopniowa obniżka podatku bankowego –o 10 proc. w 2027 r. i o 20 proc. od 2028 r. w stosunku do obecnego poziomu. Resort finansów tłumaczy, że takie rozłożenie w czasie ma pogodzić potrzeby budżetu z utrzymaniem akcji kredytowej.
Szacuje się, że sama zmiana w CIT dla banków przyniesie w 2026 r. dodatkowo ok. 6,5 mld zł, a w ciągu 10 lat ponad 20 mld zł. Ministerstwo Finansów oznajmiło, że nie pracuje obecnie nad branym wcześniej pod uwagę rozwiązaniem odnoszącym się do opodatkowania rezerw obowiązkowych utrzymywanych w NBP.
Finanse państwa w kiepskim stanie
Jak podało niedawno Ministerstwo Finansów, w okresie styczeń-lipiec dochody budżetu państwa wyniosły 313,8 mld zł, czyli o 42,7 mld zł mniej niż rok wcześniej. MF wyjaśnia, że spadek ten wynika przede wszystkim z reformy finansowania samorządów, które otrzymały większy udział w podatkach PIT i CIT. Resort wyliczył, że gdyby porównać dane bez tej zmiany, dochody państwa wzrosłyby o ponad 10 proc., głównie dzięki wyższym wpływom z VAT-u i CIT-u.
Wydatki budżetu sięgnęły 470,5 mld zł, czyli o 31,3 mld zł więcej niż w analogicznym okresie 2024 r. Najwięcej środków pochłonęły ZUS, wydatki na obronę, na zdrowie oraz na obsługę długu publicznego. Wyższe koszty to efekt m.in. spłaty zobowiązań z czasów pandemii, nowych świadczeń społecznych oraz inwestycji w ochronę zdrowia i wojsko. Deficyt budżetowy po siedmiu miesiącach osiągnął 156,7 mld zł, co oznacza już ponad połowę planowanej na cały rok kwoty.
