fundusz sprawiedliwej transformacji

Mowa jest o naprawdę sporych pieniądzach. Przecież w ramach obecnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji pięć polskich regionów otrzyma w sumie 3,8 mld euro, czyli grubo ponad 16 mld zł. Tylko że ta rozpiska finansowa obowiązuje do 2027 r. A co potem? Polska Zielona Sieć przestrzega, żebyśmy za parę lat nie obudzili się z ręką w nocniku.

Samorządowcy cały czas boją się, że część pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji przejdzie im koło nosa. Dlatego Polska Zielona Sieć w ich imieniu prosi rząd o pomoc. Chodzi o wsparcie eksperckie, dostęp do informacji, a także wytaczanie niezbędnych zmian legislacyjnych, dzięki którym wydatkowane pieniądze z FST przyniosą oczekiwany efekt.

Rząd, a właściwie my wszyscy, mamy kolejny kłopot z kopalnią Turów. Najpierw okazało się, że można tupać nogą ile wlezie, nawet w trakcie konferencji prasowych, ale i tak przyjdzie zapłacić kary nałożone przez Trybunał Sprawiedliwości UE. Teraz wychodzi na to, że przez węgiel właśnie i brak konkretnego planu odchodzenia od niego, regionowi przepadnie góra pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.

Ciągle nie widać końca awantury z Czechami o Turów. Tymczasem okazuje się, że gdyby Bruksela wcześniej sypnęła większym groszem, to może udałoby się tę kopalnię zamknąć przed upływem jej koncesji wydobywczej w 2044 r. Wychodzi więc na to, że całe to zamieszanie jest przez Unię Europejską.

Terytorialne Plany Sprawiedliwej Transformacji (TPST) polskich regionów węglowych pod lupą Bankwatch Network i Polskiej Zielonej Sieci. Zalecenia mówią o włączeniu się w transformację energetyczną też samych górników i ich rodzin.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska informuje, że obecnie rozpatrywane jest pięć koncesji na wydobywanie węgla w kolejnych latach. Samorządowcy z tych miast błagają rząd o przerwanie postępowania. Boa się przed nosem przejdzie im góra pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.

Szansę na to, że górnicy doczekają do emerytur przed zamknięciem kopalni są coraz mniejsze. Eksperci wykazują, że to właśnie rynek pracy może przechodzić największe wstrząsy przez transformację energetyczną. Tak ma być m.in. w Bełchatowie.

Od kilku tygodni Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego, chwali się, że region dostanie górę pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Ten dobry humor musiał mu popsuć list, który dostał od 22 organizacji pozarządowych i trzech magistratów. Straszą w nim, że jeszcze Śląsk może te pieniądze stracić.

Takiej kumulacji europejskich pieniędzy dawno nie było, bo do Funduszu Spójności dołączył Fundusz Sprawiedliwej Transformacji. Tym samym do naszych województw trafi góra pieniędzy, które właśnie arbitralnie rozdzielił rząd. Zobaczmy, czy sprawiedliwie.

Polska Grupa Energetyczna poinformowała, że Elektrownia Bełchatów – największy emitent CO2 w UE – będzie truć jeszcze tylko 15 lat. Wyłącznie pierwszego bloku ma nastąpić w 2030 r. Ekolodzy się cieszą, ale szampana jeszcze nie otwierają.

Autorzy raportu „Zielona transformacja albo zapaść. Zagłębie bełchatowskie w przededniu zmian” uważają, że Bełchatów jeszcze może skorzystać ze swojej szansy i stać się jednym z beneficjentów Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST). Alternatywą jest bolesny upadek.

Parlament Europejski zatwierdził wart 17,5 mld euro Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (FTS). Największym jego beneficjentem ma szansę być Polska. Ale nie ma się na razie z czego cieszyć, bo na przeszkodzie stoi zgoda na neutralność klimatyczną w 2050 r.

Jest już pewne, że dostaniemy tylko połowę środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST) na przekształcenie regionów węglowych. Ale brakujących pieniędzy wcale nie liczą tylko w Katowicach i okolicach. Straci też Wielkopolska, Dolny Śląsk, Małopolska i inne regiony.

Pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotr Naimski, podczas konferencji POWERPOL, stwierdził że Polska otrzyma połowę środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Wszystko przez to, że nie godzimy się na zeroemisyjność od 2050 r.

Hipokryzja jest wtedy, jak ktoś mówi jedno, a robi drugie. Czy takim terminem można okrasić tych, którzy nawołują do transformacji energetycznej i szykują Europie Nowy Zielony Ład, a jednocześnie na rodzimym podwórku cały czas łożą górę pieniędzy na wsparcie paliw kopalnych?

Województwa małopolskie, dolnośląskie, lubelskie, łódzkie, wielkopolskie i śląskie - te regiony mogą liczyć na wsparcie ze strony Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Tak zdecydowała Komisja Europejska, która teraz oczekuje opracowywania planów regionalnych transformacji.

Polityka klimatyczna i energetyczna ma się znaleźć na nowych torach. Szczegóły powinniśmy poznać już w przyszłym tygodniu. Tak przynajmniej zapowiada Ministerstwo Klimatu.

Ograniczenie o połowę środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla tych państw, które uparcie odwracają się plecami od zapowiedzianej w 2050 r. neutralności klimatycznej i nie chce odejść od węgla. To jeden z proponowanych mechanizmów w kolejnym unijnym budżecie. W całej UE jest tylko jeden taki kraj: Polska.