zakaz handlu

W najbliższą niedzielę wszystkie sklepy Biedronki mają pozostać zamknięte – dowiedziały się Wiadomości Handlowe. Czyżby Portugalczycy zdecydowali się w ten sposób wyjątkowo uhonorować Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny? Nie wykluczajmy, wstawiennictwo niebios może im się w najbliższym czasie przydać.

Zakupy można legalnie zrobić w niedziele w coraz większej liczbie sklepów w Polsce. Posłowie PiS pohukiwali, że to kpina z prawa i zapowiadali zaostrzenie przepisów. Ale ich kolegom z Sejmu najwyraźniej się nie spieszy...

Tak jak można było się spodziewać, Trybunał Konstytucyjny orzekł we wtorek, że ustawa o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni jest zgodna z Konstytucją RP w dwóch zakwestionowanych punktach (art. 3 pkt 7 oraz art. 18), a pozostałych dwóch postępowanie umorzył ze względu na niespełnienie warunków merytorycznych.

Przedstawiciele Biedronki zapytani o otwieranie sklepów w niedziele mówią: A my tylko tak sobie testujemy usługi pocztowe. Nie ma powodu, by im nie wierzyć. Testy idą chyba dobrze, bo trzy tygodnie po pierwszym podejściu, sieć otworzy przed klientami drzwi przeszło 200 placówek.

Największa sieć handlowa w Polsce przestawiła już ponad 50 swoich sklepów na tryb pracy siedem dni w tygodniu. Pytana o zarzuty o omijanie zakazu handlu w niedzielę, Biedronka omija także te pytania i powtarza mantrę o „wsłuchiwaniu się w potrzeby klientów” oraz o pilotażu współpracy z Pocztą Polską. Tymczasem niezadowoleni pracownicy sieci zbierają podpisy pod petycją do jej zarządu.

Już kilkadziesiąt sklepów sieci Biedronka działa siedem dni w tygodniu, a jej sposobem na ominięcie zakazu handlu w niedzielę jest współpraca z Pocztą Polską. Jak pisaliśmy, sieci handlowe coraz śmielej testują wytrzymałość rządu na sposób „na placówkę pocztową”, ale ruch Biedronki mocno poirytował związkowców z „Solidarności”. Inicjatorzy wprowadzenia zakazu handlu w Polsce domagają się uszczelnienia systemu jednym prostym trikiem – wykorzystując ustawę... o wychowaniu w trzeźwości.

Większość Polaków jest przeciwnych zakazowi handlu w niedzielę i odsetek niezadowolonych wciąż się zwiększa. Z badań firmy CBRE wynika, że na „nie” jest już 55 proc. dorosłych osób, a murem za zakazem stoi tylko co trzecia osoba. Aktualne nastroje dobrze wyczuły sieci handlowe, które coraz śmielej obchodzą zakaz handlu – nie tylko wiele Żabek i kilkadziesiąt sklepów Biedronki, ale nawet... markety budowlane działają siedem dni w tygodniu jako „placówki pocztowe”. Czy rząd odważy się uszczelnić zakaz handlu, ryzykując niezadowolenie społeczne?

Zakaz handlu w niedziele omijany jest przez coraz więcej sklepów. Furtkę do sprzedawania w ostatni dzień tygodnia otworzył sobie na oścież nawet hegemon polskiego rynku detalicznego – Biedronka. A niedługo czeka nas orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, które może pogrzebać całą ideę.

Na początku lipca do Sejmu ma trafić nowelizacja ustawy ograniczającej handel w niedziele. To reakcja na działanie sieci handlowych, które coraz częściej wykorzystują luki w prawie, omijając wprowadzony kilka lat temu zakaz.

Kaufland nie jest pierwszą siecią, która chce wykorzystać niezbyt fortunnie skonstruowane przepisy i swobodnie pohandlować w niedziele. Nikt z poprzedników nie spotkał się jednak z aż taką falą krytyki. Przeczytałem kilka surowych recenzji działań sklepu i chyba wiem, skąd ten hejt.

Niedziela 6 grudnia będzie handlowa – taki zapis znalazł się w nowelizacji ustawy covidowej. To oznacza, że w grudniu będą aż trzy handlowe niedziele, a nie dwie, jak mówią obowiązujące przepisy. Rządowy projekt ustawy na razie czeka na przyjęcie przez Radę Ministrów, ale wejście tych przepisów w życie powinno być formalnością.

Biedronka, nie oglądając się na decyzje polityków, powoli otwiera się na handel w niedziele. Czy łamie w ten sposób prawo? Nie, przepisy są po prostu tak dziurawe, że ich obejście było tylko kwestią czasu. A najpopularniejszy dyskont w Polsce korzysta z całej palety możliwości.

Nie tylko niedziela, ale cały zbliżający się weekend będzie niehandlowy, ponieważ 15 sierpnia wypada Święto Wojska Polskiego oraz Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. Sieci handlowe walczą o to, by Polacy zrobili zapasy właśnie w ich sklepach i najmocniejsze argumenty mają oczywiście najsilniejsi gracze na rynku. W starciu z takimi promocjami małe sklepy są bez szans – zakaz handlu, zamiast im pomóc, tylko szkodzi.

PKB Polski zmniejszy się od 7,4 proc. w przypadku jednej fali zachorowań do nawet 9,5 proc. jeżeli na jesieni doczekamy się drugiego uderzenia epidemii. OECD ma dla rządu 5 sugestii, których wdrożenie może pomóc polskiej gospodarce. Wśród nich na pierwszym miejscu znalazło się zawieszenie zakazu handlu w niedzielę.

W porównaniu z 2018 rokiem liczba paczek i przesyłek kurierskich dostarczonych przez Pocztę Polską wzrosła o blisko 19 proc. Operator stawia na e-commerce, przekonując, że napędzał on gospodarkę minionym roku i na pewno tak samo będzie w bieżącym.

To nie tak miało wyglądać. Nowy rok, nowy ja i te sprawy. Wielkie plany, jeszcze większe marzenia poparte zasobem zregenerowanych po świętach sił. Entuzjazm ulotnił się błyskawicznie. Nagle, tuż po Sylwestrze, dotarło do mnie kilka nieprzyjemnych niespodzianek. Tak chyba czuli się ludzie, którzy dostawali obuchem w głowę. Tak sądzę, bo sam nigdy tego nie doświadczyłem.

Jesteśmy jeszcze na tym etapie, że otwarcie sklepu bez obsługi budzi duże zainteresowanie. Nie inaczej jest z nowym konceptem Carrefoura. Francuska sieć poszła jednak nieco na łatwiznę – w niewielkim kontenerze postawiła po prostu kilka automatów vendingowych. Komu to potrzebne?

Jawnie drwiące sobie z zakazu handlu Żabki nie na żarty wkurzyły Alfreda Bujarę z NSZZ Solidarność, który domaga się wprowadzenia niezwłocznych zmian w ustawie, które położą kres obchodzeniu prawa przez sieć. Strach pomyśleć, co się będzie działo gdy lada moment Żabka odpali sklepy, którym nawet całkowity zakaz pracy w niedzielę nie będzie straszny. Technologia znów jest górą i mam nadzieję, że chyba nikomu nie przyjdzie do głowy zakazywać handlu w sklepach bez personelu.

Nie będzie w nim ani kas, ani personelu, a skorzystać z niego będziemy mogli przez całą dobę, siedem dni w tygodniu. Surge Cloud otwiera w Poznaniu sklep, w którym całość obsługi weźmie na siebie nowoczesna technologia.

Handlować czy nie handlować? – takie debaty przestają mieć jakikolwiek sens. W ciągu najbliższych lat kasjerzy będą mogli odpocząć od pracy i to nie tylko ostatniego dnia tygodnia, ale też we wszystkie inne dni. Staną się praktycznie zbędni, bo większość pracy wykonają za nich automaty. Pod taką tezą mogłoby się pewnie podpisać wielu konsumentów.