Słyszałeś o recepcie farmaceutycznej? Nie musisz za każdym razem biegać do lekarza
Badania przeprowadzone przez Centrum Badań Marketingowych Indicator we współpracy z SANP Uniwersytetu Warszawskiego pokazują, że nie wszędzie jest jednakowy dostęp do aptek, najgorzej jest na obszarach wiejskich. Eksperci wskazują też, które apteki są najtańsze i czy zawsze potrzebny jest lekarz, gdy na cito potrzebujesz wykupić leki na receptę.
CBM Indicatori SANP UW przedstawia trzy badania przeprowadzone w ramach pierwszej części projektu badawczego, które dotyczyły najważniejszych kwestii z perspektywy pacjenta:
- cen leków,
- dostępności do leków i usług farmaceutycznych,
- odległości do najbliższej apteki, w tym całodobowej.
Jak wygląda dostęp do aptek w Polsce
Zespół badawczy przeprowadził sondaż dotyczący dostępności aptek, w tym całodobowych. 3/4 respondentów odpowiedziało, że apteka znajduje się blisko ich miejsca zamieszkania. Jednak w przypadku terenów wiejskich ten odsetek spada do 34 proc.
Jeśli chodzi o apteki całodobowe, to aż 70 proc. pacjentów nie ma dostępu do pobliskiej apteki tego typu. Wśród mieszkańców Polski wschodniej (woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie i podkarpackie) ten wskaźnik wzrasta do 75 proc. Z kolei wśród mieszkańców wsi do 94 proc.
W tym sondażu zbadano również, ilu pacjentów korzysta z leków na receptę i jak ocenia ogólny koszt leków. Z przeprowadzonego badania wynika, że aż 82 proc. Polaków deklaruje korzystanie z leków na receptę – najczęściej są to osoby starsze, w wieku 60 lat lub więcej. 86 proc. pacjentów twierdzi, że leki są drogie, przy czym wśród mieszkańców terenów wiejskich ten wskaźnik wynosi 91 proc.
Inspiracją do przeprowadzenia badania były istotne zmiany regulacyjne, które miały miejsce w latach 2017-2023. Wygląda na to, że apteki stają się coraz ważniejszym tematem politycznym. Dzieje się tak, ponieważ kolejne nowelizacje negatywnie przełożyły się na dostępność do leków oraz postrzeganie cen leków przez pacjentów – mówi prof. dr hab. Jan Garlicki, socjolog polityki, Kierownik Zakładu Socjologii i Psychologii Polityki na Uniwersytecie Warszawskim oraz Prezes Zarządu SANP UW.
Ranking najtańszych aptek w Polsce
W „Badaniu cenowym aptek online” specjaliści zweryfikowali, jak kształtują się ceny pięciu bardzo popularnych i szeroko dostępnych leków OTC – Allegra, Apap 500 mg, Polocard 75, Stoperan i Magne B6. Badanie objęło dziesięć aptek internetowych, m.in. Gemini.pl, Cefarm24.pl, DOZ.pl, ZIKO czy Melissa.pl.
Do badania wybraliśmy koszyk pięciu najpopularniejszych leków OTC o dużej dostępności, relatywnie niedrogich i nieregulowanych administracyjnie. Badanie aptek stacjonarnych wyraźnie pokazało, że różnice cen są bardzo istotne – tłumaczy Małgorzata Kamińska, ekspertka ds. badań jakościowych z CBM Indicator.
Według niej najtańszy koszyk online miała apteka internetowa Gemini.pl, a dwa kolejne miejsca zajęła Ziko oraz Melissa.pl. Różnica pomiędzy najtańszym a najdroższym koszykiem wyniosła ponad 25 zł, co daje ponad 40 proc. więcej dla najdroższej. Trzy najdroższe apteki online to I-apteka, Świat Leku oraz Apteline. Najniższa wartość koszyka zakupowego to 62,02 zł. Z kolei średnia cena koszyka we wszystkich badanych aptekach internetowych wynosi ok. 76,10 zł.
Więcej na temat biznesu można przeczytać poniżej:
Nie w każdej aptece obecny jest farmaceuta
Według przepisów Prawa Farmaceutycznego zapewnienie obecności farmaceuty podczas godzin jej otwarcia jest obowiązkiem podmiotu prowadzącego aptekę, który ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów.
Z „Badania obecności magistrów farmacji” metodą tajemniczego klienta, który weryfikował obecność farmaceuty w aptece wynika, że 50 aptek, które zostały przebadane, 12 z nich (24 proc.) podczas wizyty klienta nie było magistra farmacji. W kolejnych 4 (8 proc.) najprawdopodobniej go nie było, ale nie udało się tego potwierdzić. Wszystkie 16 aptek należało do grupy tzw. aptek indywidualnych. Jednocześnie magister farmacji był obecny we wszystkich aptekach sieciowych poddanych badaniu.
Tajemniczy klient weryfikował również opcję uzyskania recepty farmaceutycznej. Spośród 50 badanych aptek w 21 było to możliwe. W 18 z nich wystawienie takiej recepty było płatne. Średnia cena recepty to 32 zł. Głównymi powodami odmowy wystawienia recepty farmaceutycznej były:
- brak obecności farmaceuty (dla aptek indywidualnych),
- brak pewności farmaceuty co do zasadności wystawienia recepty będący wynikiem braku możliwości wglądu w IKP danego pacjenta (dla aptek sieciowych).
Do badania wykorzystano techniki mixed-mode (CATI – wywiady telefoniczne ze wspomaganiem komputerowym; oraz CAWI – ankieta on-line na panelu selekcyjnym). Co ważne, ogólnopolska próba była reprezentatywna ze względu na cztery cechy socjodemograficzne: płeć, wiek, wielkość miejsca zamieszkania oraz województwo. W związku z tym można stwierdzić, że badanie jest reprezentatywne pod względem statystycznym.
Więcej wniosków i szczegółowy opis badań dotyczących rynku aptecznego można znaleźć na stronie internetowej www.badania.indicator.pl.
