Jak działa patent. Co zrobić, by zachować prawa do swojego wynalazku
Zastrzeżenie wynalazku to jeden ze sposobów ochrony własności intelektualnej. Choć jest kosztowne i długotrwałe, warto podjąć wysiłek, aby zyskać monopol na korzystanie z danej technologii. Jak opatentować wynalazek? Sprawdź procedury obowiązujące w Polsce, w Europie i na świecie.

Opatentowanie wynalazku – od czego zacząć?
Patent to nic innego jak wyłączne prawo do korzystania z wynalazku. Z jednej strony pozwala czerpać z niego korzyści finansowe, z drugiej strony nie daje monopolu absolutnego. A to dlatego, że paten jest ograniczony:
- terytorialnie – obowiązuje tylko na konkretnym obszarze. Jeśli zastrzeżesz patent w Polsce, twój wynalazek może stosować firma z Japonii,
- czasowo – patent trwa maksymalnie 20 lat, przy czym każdego roku należy go przedłużać.
Zanim zdecydujesz się opatentować wynalazek, zastanów się:
- w jakich krajach chcesz uzyskać ochronę,
- jak długo patent ma obowiązywać (weź pod uwagę koszty),
- jak wykorzystać patent w dalszej działalności (a więc, czy pod względem ekonomicznym zastrzeżenie wynalazku będzie opłacalne).
Najczęściej opatentowuje się wynalazki, co do których mamy plany biznesowe. W przeciwnym razie ta procedura jest po prostu zbyt kosztowna.
Jak uzyskać patent w Polsce?
Większość przedsiębiorców jest zainteresowana uzyskaniem patentu na terenie kraju. Na początek warto zgłosić się do rzecznika patentowego, bez pomocy którego uzyskanie patentu jest praktycznie niemożliwe. W kolejnych krokach należy:
- przygotować opis patentowy, który nie może być ani zbyt szczegółowy, ani zbyt ogólny,
- złożyć dokumentację w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej,
- oczekiwać na wydanie decyzji warunkowej,
- opłacić decyzję warunkową.
Cała procedura trwa ok. 3 lata, dlatego ze zgłoszeniem patentu nie warto zwlekać. Opłaty w procedurze krajowej są stosunkowo niskie i wynoszą ok. 1000 zł za pierwsze 3 lata ochrony. Późniejszy koszt oscyluje w okolicach 15 tys. zł.
Więcej poradników dla przedsiębiorców znajdziesz na Bizblog.pl:
Patent w krajach europejskich
Jeśli opatentujesz swój wynalazek jedynie w Polsce, będą mogły z niego korzystać firmy z całego świata (oczywiście poza firmami działającymi w naszym kraju). Co prawda nie będzie możliwości opatentowania go „u siebie”, ale już zarabiania na nim – jak najbardziej. Nic więc dziwnego, że przedsiębiorcy decydują się rozszerzyć ochronę zwłaszcza na kraje ościenne, ale nie tylko. Mają na to 12 miesięcy od złożenia wniosku o patent krajowy.
Istnieje też możliwość ubiegania się o patent w 38 krajach europejskich za pośrednictwem Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO). Przy czym formalności należy dopełnić w polskim urzędzie patentowym. Wydanie przez EPO decyzji o udzieleniu patentu europejskiego to nie wszystko – musisz jeszcze zrobić jego walidację. Polega ona na przetłumaczeniu dokumentów na język urzędowy wybranych krajów (w których ma obowiązywać patent) i uiszczeniu stosownych opłat. Zazwyczaj wymagane jest również wyznaczenie pełnomocnika, a więc rzecznika patentowego działającego w danym kraju.
Warto pamiętać, że patent europejski nie jest jednolity. Jego przyznanie nie oznacza, że ochrona obowiązuje we wszystkich krajach, a jedynie w tych, które wskażesz i w których dopełnisz formalności.
Opatentowane wynalazku na świecie
Procedura patentowa w przypadku innych krajów wygląda podobnie, jak w Europie. Toczy się przed Światową Organizacją Własności Intelektualnej (WIPO), która jest pośrednikiem między urzędem polskim a urzędami lokalnymi. Formalności można też dopełnić w konkretnych urzędach patentowych. Przedsiębiorcy, którzy chcą zastrzec patent w kraju, mają 12 miesięcy na rozszerzenie ochrony. Następnie muszą zdecydować, w jakim kraju chcą ją uzyskać. Gdy urząd wyda zgodę, należy wnieść opłatę, przetłumaczyć dokumenty na język urzędowy obowiązujący w danym kraju oraz wyznaczyć lokalnego pełnomocnika.
Jeśli chcesz uzyskać ochronę w postaci patentu w Europie i na świecie, najlepiej wejść w procedurę już na etapie starania się o niego w Polsce. Dzięki temu masz pewność, że żadna firma nie skorzysta z twojego wynalazku – oczywiście mowa o krajach, w których będzie obowiązywać ochrona.