Ekoinnowacyjność w Polsce. Trzy województwa na szczycie
Badanie „Postawy ekologiczne Polaków” zrealizowane w sierpniu 2024 r. przez agencję badawczą SW Research na zlecenie Banku Millennium wskazuje, że Polska ma wciąż niską pozycję na tle Europy, jeśli chodzi o ekoinnowacyjność, ale Polacy uważają, że są gotowi na zieloną transformację, na co dowodem jest województwo podlaskie, pomorskie i mazowieckie, które wiodą w tym temacie prym.
Raport Eko-indeks Millennium ocenia 16 polskich województw pod kątem ekoinnowacyjności i wspiera dyskusję na temat zielonej transformacji polskiej gospodarki. To autorski projekt Banku Millennium, który powstaje we współpracy z partnerami merytorycznymi.
Raport, który oddajemy w Państwa ręce, jest wynikiem wielomiesięcznych prac ekonomistów naszego banku, ekspertów w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, przedstawicieli środowiska akademickiego i administracji państwowej. Serdecznie dziękuję naszym partnerom - Urzędowi Patentowemu RP, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i Szkole Głównej Handlowej w Warszawie za aktywny udział w naszym wspólnym projekcie oraz popularyzowaniu go - podkreśla Joao Bras Jorge, prezes zarządu Banku Millennium.
Te województwa są liderami ekoinnowacyjniości
Liderem ekoinnowacyjności zostało województwo małopolskie, a na podium znalazły się jeszcze województwo pomorskie i województwo mazowieckie. Autorzy zaktualizowali metodologię, dodając do raportu obszar gospodarki o obiegu zamkniętym. W związku z tym ubiegłoroczne wyniki prezentowane w raporcie przeliczone zostały według nowej metodologii.
Wprowadzone w tym roku modyfikacje w konstrukcji indeksu wpłynęły na nieznaczną zmianę pozycji części regionów, choć grupa liderów pozostaje niezmieniona. Analiza Eko-indeksu Millennium nie powinna jednak koncentrować się na pozycji poszczególnych regionów. Dużą wartością naszej publikacji jest bowiem, w mojej ocenie, identyfikacja mocnych i słabych stron regionów, która może być inspiracją i motywacją do koncentracji zasobów na obszarach, które wymagają szczególnej uwagi - stwierdza Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Banku Millennium i autor raportu Eko-Indeks Millennium.
Michał Gołacki z Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, komentując wyniki Eko-indesku, przyznał, że na poziomie ogólnopolskim pozycja poszczególnych województw względem siebie nie zmieniła się znacząco.
Jest to jednak pozorne wrażenie. Analizując poszczególne zmienne widzimy bowiem jakie, nieraz dynamiczne, procesy zachodzą w naszej gospodarce na poziomie województw. Przykładem jest chociażby zmienna o nazwie Przedsiębiorstwa innowacyjne, które wprowadziły innowacje w postaci nowych lub ulepszonych produktów, czy opracowywana między innymi przez Urząd Patentowy zmienna Udzielone patenty na eko-innowacje - zauważa Michał Gołacki.
I zapewnia, że właśnie w pokazywaniu ukrytych trendów i procesów kryje się największa siła i potencjał Eko-indeksu Millennium.
Niska pozycja Polski na tle Europy pod względem innowacji
W tegorocznej odsłonie raportu autorzy zmodyfikowali definicje niektórych zmiennych, m.in. wzięli pod uwagę emisję gazów cieplarnianych, a nie wyłącznie emisję CO2 w zakładach szczególnie uciążliwych, czy uaktualnili definicję patentów na ekoinnowacje. Po raz pierwszy uwzględnili także nowy obszar (subindeks), jakim jest gospodarka o obiegu zamkniętym.
W ciągu ostatnich 50 lat nastąpił trzykrotny wzrost zużycia zasobów i nadal rośnie w tempie 2,3 proc. rocznie. Kraje o wysokich dochodach zużywają sześć razy więcej materiałów na mieszkańca, niż kraje o niskich dochodach i są odpowiedzialne za dziesięciokrotnie większy wpływ na klimat w przeliczeniu na mieszkańca - wyjaśnia dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGHz Wydziału Zarządzania Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
I dodaje, że w Polsce wskaźnik materiałochłonności gospodarki jest wciąż jednym z najwyższych w Europie. Z tego powodu efektywna i ekoinnowacyjna gospodarka zasobami jest ważnym elementem polityki gospodarczej, co ma swoje odzwierciedlenie m.in. w module zazielenienia przedsiębiorstw w programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), dotyczącym transformacji przedsiębiorstw w kierunku zrównoważonego rozwoju oraz gospodarki o obiegu zamkniętym.
Dlatego też w opracowanym w tym roku wskaźniku Eko-indeksu Millenium nie mogło zabraknąć takiego ujęcia - komentuje dr hab. Joanna Kulczycka.
Polska w kwestii zielonej transformacji gospodarki ma wiele do zrobienia. Niska pozycja naszego kraju pod względem innowacji (23. miejsce w Unii Europejskiej w Europejskim Rankingu Innowacyjności w 2024 r.), jak i innowacji przynoszących korzyści środowisku naturalnemu (przedostatnie, 26. miejsce w UE w rankingu ekoinnowacyjności w 2022 r.) sprawia, że Komisja Europejska zalicza Polskę do grupy państw nadrabiających zaległości w zakresie ekoinnowacji.
Więcej wiadomości na temat innowacji można przeczytać poniżej:
Polacy uważają, że są gotowi na zieloną transformację
Z badania przeprowadzonego na zlecenie Banku Millennium na potrzeby Eko-indeksu wynika, że Polacy są gotowi na zieloną transformację. 63 proc. badanych Polaków jest zdania, że bez innowacji wspierających ochronę środowiska nie da się odwrócić zmian klimatu. Aż 76 proc. wskazuje, że w tej kwestii należy przyspieszyć i Polsce potrzeba więcej takich innowacji.
Ekoinnowacje mogą stać się dla Polski drogą do ucieczki do przodu, umożliwiając tworzenie nowych modeli biznesowych i przezwyciężanie barier inwestycyjnych. Oferują one szansę na poprawę efektywności energetycznej, obniżenie kosztów oraz wzrost konkurencyjności na arenie międzynarodowej - mówi dr hab. Mariusz-Jan Radło, prof. SGH, kierownik Katedry Globalnych Współzależności Gospodarczych SGH w Warszawie.
W jego ocenie Polska musi wykorzystać ten potencjał, aby nie tylko sprostać aktualnym wyzwaniom, ale również wyprzedzić inne gospodarki, budując zrównoważoną i nowoczesną przyszłość gospodarczą.
Raport Eko-indeks Millennium - Potencjał ekoinnowacyjności to autorski projekt Banku Millennium, który oparty jest na danych Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Patentowego RP oraz Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE). Opiera się na analizie 21 zmiennych z 5 obszarów (subindeksów): nakłady na eko-innowacje, efekty eko-innowacji, aktywność społeczno-ekonomiczna w obszarze eko-innowacji, efektywność wykorzystania zasobów i gospodarka o obiegu zamkniętym. Ostatni z subindeksów pojawił się w opracowaniu po raz pierwszy.
Badanie „Postawy ekologiczne Polaków" zrealizowała w sierpniu 2024 r. agencja badawcza SW Research na zlecenie Banku Millennium na reprezentatywnej próbie 1000 osób metodą CAWI.
