Miliony wyparowały, ponad setka pokrzywdzonych. Rusza śledztwo ws. Czystego Powietrza
Lawinowo spada liczba wniosków składanych w ramach programu Czyste Powietrze. A może być z tym jeszcze gorzej. Bo Prokuratura Okręgowa w Szczecinie ruszyła z ogólnopolskim dochodzeniem w sprawie nadużyć. Wyparować mogło nawet kilkadziesiąt milionów złotych.
Mamy do czynienia z potężną zadyszką programu Czyste Powietrze. Zgodnie z danymi przedstawionym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przez kilka miesięcy: od kwietnia do 29 sierpnia złożono w sumie 27,8 tys. wniosków. Rok wcześniej w tym okresie było ich ponad 133 tys. To spadek aż o ok. 80 proc. rok do roku. A z zaufaniem Polaków do Czystego Powietrza za chwilę może być jeszcze gorzej. Szczecińska Prokuratura Okręgowa prowadzi bowiem śledztwo w sprawie nadużyć w tym systemie dopłat do wymiany kopciuchów. Ma charakter ogólnopolski i dotyczy spółki z województwa zachodniopomorskiego, która jako wykonawca podpisywała umowy z beneficjentami programu na wykonanie prac termomodernizacyjnych budynków mieszkalnych oraz wymianę źródeł ciepła.
Zachowanie sprawcy polegało przede wszystkim na wyłudzaniu środków pieniężnych na szkodę beneficjentów programu, np. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości faktycznego zrealizowania inwestycji - informuje prokurator Julia Szozda, rzecznik prasowa PO w Szczecinie.
Czyste Powietrze i setka poszkodowanych
Zdaniem prokuratorów w okresie od 2022 r. do grudnia 2024 r. w ten sposób wyparować miało nawet kilkadziesiąt milionów złotych. Pokrzywdzonych ma być ponad sto osób. Ale to nie wszystkie kłopoty programu Czyste Powietrze. Interpelację w Ministerstwie Klimatu i Środowiska (MKiS) w sprawie problemów z rozliczaniem przyznanych dotacji złożył poseł Jarosław Zieliński (PiS). Jego zdaniem często dochodziło do sytuacji, w której beneficjenci ze względu na wskazane nieprawidłowości wzywani byli do zwrotu przyznanych pieniędzy wraz z odsetkami, które jednak trafiały nie na ich konta, a na konta wykonawców.
Ten mechanizm budzi moje ogromne zdziwienie. Tym bardziej, że w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które same dopuściły do takiego sposobu działania, teraz domagają się zwrotu zaliczek od beneficjentów. A przecież to nie na ich konta były przekazywane środki. Krótko mówiąc: ktoś otrzymał pieniądze, a ktoś inny musi je teraz zwracać - twierdzi poseł Zieliński.
Więcej o programie Czyste Powietrze przeczytasz w Bizblog:
Ale Marek Sakowicz, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Białymstoku, twierdzi, że problemy z nierozliczonymi zaliczkami dotyczy nie więcej niż 10 proc. składanych wniosków.
Mamy do czynienia ze sprawami, które trafiły już na policję, do prokuratury, a nawet do sądów. Są też sytuacje, które udaje się rozwiązać bez udziału organów ścigania, bezpośrednio między wykonawcą a beneficjentem i w takich przypadkach wykonawcy zwracają otrzymane środki. Niestety, są również przypadki, w których beneficjenci zostali postawieni w bardzo trudnej sytuacji finansowej z powodu nieuczciwości niektórych wykonawców - twierdzi Sakowicz, cytowany przez Polskie Radio Białystok.
Krótka historia upadku
Spore kłopoty programu Czyste Powietrze zaczęły się wtedy, jak wyszło na jaw, że w ramach najwyższej dotacji, przeznaczonej dla najuboższych, jeden beneficjent składał wnioski nawet na cztery domy. W odpowiedzi MKiS postanowiło zawiesić program na ponad 4 miesiące. Po ponownym uruchomieniu naboru wniosków, wybuchła awantura o zieloną listę ZUM i certyfikaty jakości, a potem o piece na pellet na tej liście z możliwością instalacji tzw. rusztu awaryjnego, pozwalającego spalać najgorszej jakości opał. W efekcie już wcześniej zaufanie do programu poleciało na łeb i szyję, a liczba wniosków składanych tygodniowo na przełomie sierpnia i września spadła poniżej 1500.
