Od lipca rząd zabierze ci 100 zł z pensji. Chciałem odmówić i szybko pożałowałem
Mówi się o tym od dawien dawna, ale Polacy jakoś topornie przyswajają tę wiedzę. Co jest o tyle dziwne, że chodzi przecież bezpośrednio o ich portfele. W tym roku rząd uruchamia pracownicze plany kapitałowe. Od lipca muszą się do nich zapisać duże przedsiębiorstwa, a w późniejszym czasie kolejne firmy. Ale pracodawcy pokryją składki tylko częściowo. Reszta wkładu do PPK to pieniądze, o które zostaną uszczuplone nasze wypłaty. Program niby dobrowolny, ale spróbuj tylko odmówić…
AKTUALIZACJA:
Po apelach ze strony pracowawców rząd zdecydował się w drodze rozporządzenia uprościć formę deklaracji o rezygnacji z PPK. Rozporządzenie weszło w życie 29 czerwca 2019 r. Nowe, jednostronnicowe oświadczenie można znaleźć w tym miejscu. Z małego szantażu emocjonalnego jednak nie zrezygnowano.
----
Rewolucja emerytalna jest za pasem, a z ostatniego badania CBOS wynika, że 57 proc. naszych rodaków w ogóle nie słyszało o PPK. Zaiste dziwna sytuacja. Wprawiała by może w nieco mniejsze zdumienie, gdyby cały proces zachodził gdzieś wysoko nad naszymi głowami. Do emerytury jeszcze trochę lat zostało. Zresztą wizja, którą kilkanaście lat temu raczyły nas reklamy telewizyjne pokazująca nas jako staruszków wypoczywających pod palmami wydaje się dzisiaj mniej prawdopodobna niż przywdzianie munduru i udział w interwencji zbrojnej na Bliskim Wschodzie. Ale tak nie jest.
Wprowadzenie PPK większość z nas dotknie bardzo bezpośrednio.
Od początku lipca do programu muszą się zapisać duże przedsiębiorstwa (ok. 4 tys. podmiotów). Swego czasu Rzeczpospolita pisała o dużej popularności alternatywy w postaci pracowniczych programów emerytalnych, ale ostatecznie przystąpienie do PPK deklaruje 70 proc. firm.
Później proces pójdzie już lawinowo. Od 1 stycznia 2020 do PPK wstąpią firmy zatrudniające od 50 do 249 osób. Jeszcze mniejsze firmy (zatrudnienie od 20 do 49 pracowników) wejdą do PPK najwcześniej 1 lipca 2020 r. Wszyscy pozostali – od 1 stycznia 2021 r.
To oznacza spore konsekwencje. W przeciwieństwie do PPE, w PPK część miesięcznej składki jest odprowadzana przez pracownika. To od 2 do 4 proc. wynagrodzenia brutto. Zakładając, że zarabiamy średnią krajową, czyli w granicach 5100-5200 brutto, nawet podstawowy wymiar składki uszczupli naszą wypłatę o ok. 100 zł. Nie mówiąc już o sytuacji, w której postanowimy zaszaleć, bo wtedy musimy się liczyć z tym, że ta kwota ulegnie podwojeniu.
Jest jednak jeden haczyk.
O ile firmy muszą zapisać się do PPK (albo założyć PPE), o tyle ich pracownicy mają już pewną dowolność. Trochę jak z chrztem - akt odbywa się bez naszej zgody (a pewnie i wiedzy), ale co dzieje się potem to już nasza sprawa.
Jeżeli jednak myślicie, że wypisanie to taka prosta sprawa, jesteście w błędzie. Wzór pisma przygotowany przez Ministerstwo Finansów można znaleźć w tym miejscu. Na 5 stronach (tak, tyle to proste oświadczenie zajmuje) trzeba złożyć 7 podpisów. Ale za to jakich. Szantaż emocjonalny, jakim raczy nas Facebook czy próbie zawieszenia konta (na pewno chcesz opuścić swoich przyjaciół? ☹), to w porównaniu z PPK tylko niewinne pogrywanie.
Żeby nie pozostać gołosłownym, zajrzyjmy do środka.
(…)świadomie rezygnuję z możliwości uzyskiwania regularnych korzyści finansowych, które przysługują uczestnikom PPK – czytamy na wstępie i dalej zaczyna się jazda bez trzymanki.
Kolejno, brocząc krwią i lejąc łzy składamy parafki, deklarując, że nie chcemy 250 zł opłaty powitalnej i kolejnych 240 rocznie w ramach dopłat od państwa. A, i 1,5 proc. naszego wynagrodzenia, które dokłada do składki nasz szef też nie chcemy.
Oczywiście te 250 zł zobaczymy tylko w teorii. Bo w praktyce eksperci przekonują, że państwo wyda je doraźnie na planowane z dużym rozmachem projekty infrastrukturalne. Takie jak np. Centralny Port Komunikacyjny. A za wypłatę nam tych środków w przyszłości odpowiada swoim autorytetem.
Nie myślcie zresztą, że ten jeden marny świstek oznacza koniec potyczek z Ministerstwem Finansów.
Oświadczenie jest ważne tylko przez 4 lata. Jeżeli po tym okresie nie złożymy go ponownie, to…hyc, znów lądujemy w dobrowolnym systemie oszczędzania na emeryturę.
Całą procedurę trzeba więc powtarzać co kilka lat od nowa. Podpisujemy oświadczenie, oddajemy je pracodawcy, a ten wysyła je w ciągu 7 dni do instytucji finansowej prowadzącej rachunek.
Czy warto zostać w PPK?
Na to pytanie każdy musi sobie odpowiedzieć już w ramach własnego sumienia. By nieco pomóc w jej podjęciu przytoczmy na sucho kilka faktów.
1.Osoby zarabiające do 120 proc. minimalnej krajowej mogą skorzystać z obniżonej składki w wysokości 0,5 proc. Dostaną wtedy dodatkowe 1,5 proc. od pracodawcy, sami wpłacając do PPK w granicach kilkunastu złotych miesięcznie.
2. W raporcie przygotowanym przez Politykę Insight czytamy, że w przypadku średniej krajowej stopa zwrotu to 56 proc. Pracownik wpłaca 1144 zł, jego pracodawca – 858 zł. Po odliczeniu podatków i opłat wciąż jest 669 zł do przodu.
3. Ten sam raport oblicza, że jeżeli na odkładanie takich sum zdecydujemy się w wieku 30 lat, to w wieku 60 będziemy mogli sobie jednorazowo wypłacić 25 tys. zł, a resztę skubać przez dekadę po 621 zł miesięcznie.
4. PPK nie działają jak OFE bis. Pieniądze można z nich wypłacić w każdej chwili, a nie tylko po ukończeniu 60 roku życia. W takim wypadku traci jednak dopłaty ze strony państwa, 30 proc. wpłat od pracodawcy (są zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne) i należy zapłacić podatek od zysków kapitałowych
5. Jeżeli pieniądze wypłacamy po 60 roku życia możemy zrobić to w dwójnasób. Albo wypłacamy 25 proc. zgromadzonych środków od razu a resztę w ratach, albo od razu decydujemy się na system ratalny.
6. PPK nie są objęte gwarancjami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, ale ustawa zawiera ograniczenia co do sposobu inwestowania oszczędności. Im starszy jest uczestnik, tym jego oszczędności lokowane są w bezpieczniejsze aktywa
7. Do PPK mogą przystąpić osoby zatrudnione na umowie o pracę, zlecenie (od której odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne), osoby prowadzące działalność nakładczą, członkowie rad nadzorczych i spółdzielni rolniczych, osoby na urlopach wychowawczych i macierzyńskich
8. Automatyczny zapis obowiązuje tylko osoby do 55 roku życia. Osoby starsze muszą wyrazić chęć przystąpienia do programu
9. Instytucja zarządzająca PPK jest wybierana przez pracodawcę, który działa w porozumieniu z zakładowym związkiem zawodowym
