Różne oblicza polskiej wódki. Ile polskości jest w naszym narodowym alkoholu?
Od wieków Polska i Rosja rywalizują o to, który z tych krajów jest ojczyzną wódki. Dziś chyba szala zwycięstwa przechyla się na korzyść naszego kraju. Ile jednak faktycznie mamy z bycia ojczyzną tego trunku?
Wódka jest alkoholem, który reprezentuje Polskę na świecie i jako marka wyróżnia się spośród reszty alkoholi wysokoprocentowych. Oprócz bycia składnikiem drinków ma także inne przydatne zastosowania. W ostatnich tygodniach odkryli je m.in. Japończycy w walce z koronawirusem. Czy mamy więc szanse na zbicie fortuny przez wzrost zapotrzebowania na nią w innych krajach? Wiele wskazuje na to, że... no, niestety nie.
Polska jest największym producentem wódki w UE i czwartym na świecie (po Rosji, USA i Ukrainie). Z danych pochodzących z 2017 r., rynek wódki jest w naszym kraju wart 11,3 mld złotych, a cały rynek alkoholi – 30 mld złotych.
Z wódką w świat
Eksport wódki z Polski w 2013 wyniósł 40,25 mln l, a uwzględniając pozostałe napoje alkoholowe – 50,75 mln l. Naszym największym europejskim kupcem jest Francja, a spoza UE Stany Zjednoczone, gdzie polscy producenci wysyłają jej więcej niż Rosjanie
Do 2018 roku nie udało się szczególnie zwiększyć eksportu polskich wyrobów spirytusowych względem poprzednich lat. Polska pozostaje największym producentem wódki w Unii Europejskiej, a tylko 18 proc. wysyła za granicę. To dość mało, podczas gdy Wielka Brytania eksportuje ponad 90 proc. całej produkcji szkockiej whisky.
Wzrost eksportu przyniesie korzyści nie tylko producentom, ale dzięki m.in. akcyzie w znaczący sposób zwiększyłby przychody państwa, gdyż wódka produkowana w Polsce, to jedyna marka globalna, bez wątpienia rozpoznawana na całym świecie i wpisana na listę chronionych oznaczeń geograficznych.
Według rankingu magazynu Shanken’s IMPACT z 2018 r. polska marka wódki, Żubrówka, jest trzecią najlepiej sprzedającą się wódką na świecie, ustępując w tym zestawieniu jedynie przed butelkami zawierającymi wysokoprocentowy Smirnoff oraz Absolut.
Według danych z serwisu cenynaswiecie.pl w różnych częściach świata wódkę można kupić za różne kwoty. Średnia cena 0,5 l wódki wynosi:
- w Stanach Zjednoczonych 11 dolarów, czyli ok. 43 złote,
- w Chinach 8 juanów, czyli ok. 4,50 zł,
- w Japonii 1 tys. jenów, czyli ok. 36 zł,
- we Francji 8,50 euro, ok. 36,50 zł,
- w Rosji 268 rubli, czyli blisko 15,70 zł,
- w Korei Południowej 16 tys. wonów płd-koreańskich, w przeliczeniu ok. 52 zł.
W innych krajach określeniem "polskiej wódki" nazywa się spirytus rektyfikowany, zawierający 95 proc. czystego alkoholu.
W ogólnodostępnych sklepach jest on sprzedawany do przygotowywania z niego nalewek, drinków i wypieków, a także w celach medycznych – głównie dezynfekcji, odkażania oraz zabijania bakterii. Dzięki takim właściwościom jest on teraz stosowany na dość szeroką skalę także w walce z koronawirusem.
(nie)polska wódka
Polska duma z wódki objawia się na wiele sposobów- 13 stycznia uznano za Dzień Polskiej Wódki, a w Warszawie odwiedzić można Muzeum Polskiej Wódki.
Jednak faktyczna ilość polskiej wódki pośród marek "polskich wódek" może okazać się rozczarowująca:
- Wyborowa – produkowana od dwóch wieków – należy do francuskiego koncernu Pernod Ricard.
- Luksusowa – produkowana od 1928 roku - posiadana przez Pernod Ricard.
- Pan Tadeusz – jak również "Polska Wódka" i Siwucha - także jest w rękach francuzów z Pernod Ricard.
- Żołądkowa Gorzka – od 1950 r, produkowana przez Polmos Lublin - dziś należy do międzynarodowego koncernu z siedzibą w Wielkiej Brytanii, Stock Spirits.
- 1906 – do 2008 r. należąca do Polmos Lublin - też są teraz w rękach Stock Spirits.
- Czysta de Luxe - Stock Spirits.
- Lubelska - Stock Spirits.
- Żubr - Stock Spirits.
- Orkisz - Stock Spirits.
- Żołądkowa Deluxe - Stock Spirits.
- Starogardzka – należy do francuskiej Marie Brizard Wine & Spirits.
- Sobieski – również jest własnością Marie Brizard Wine & Spirits.
- Krupnik – Belvedere.
- Absolwent – numer jeden na rodzimym rynku, produkowana przez Polmos Białystok - dziś należy do CEDC - Central European Distribution Corporation - (Russian Standard Corporation)
- Żubrówka – największy „polski przebój na rynkach światowych" i trzecia marka globalnie ze źdźbłem trawy i żubrem na etykiecie – także jest w rękach do CEDC.
- Soplica - jej producentem jest na ten moment CEDC.
- Bols - również jest własnością CEDC.
- Belvedere – luksusowa polska wódka zbożowa z Żyrardowa - właścicielem jest inny francuski koncern, Louis Vuitton (LVMH).
- Baczewski – słynna przedwojenna marka wódki ze Lwowa - produkowana obecnie w Austrii przez Altvater Gessler – J.A. BACZEWSKI GmbH.
- Chopin – jedna z najdroższych czystych wódek. - wytwarza ją polski Polmos Siedlce.
- Żytnia – istnieje od XIX wieku, dziś powstaje w Bielsku-Białej - jest w rękach spółki Polmos Bielsko-Biała
- Krakus – producentem jest wrocławski Polmos, Akwawit.